ҚАНТ ДИАБЕТІМЕН АУЫРАТЫН НАУҚАСТАРДА ЖЕРГІЛІКТІ КӨП ТАМЫРЛЫ ЗАҚ ЫМДАНУ КЕЗІНДЕ КОРОНАРЛЫҚ ШУНТТАУ МЕН ТЕРІ АРҚЫЛЫ КОРОНАРЛЫҚ АРАЛАСУДЫ Ң ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ (4 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ) НӘТИЖЕЛЕРІ

Көп тамырлы зақымданумен миокард реваскуляризациясынан өткен науқастардың ұзақ мерзімді өмір сүруі коронарлық артериялардың ревакуляризациясының толықтығымен байланысты. Бұл көбінесе қант диабетімен ауыратын науқастарға қатысты.
Бұл зерттеудің мақсаты қант диабетімен ауыратын науқастарда ҚД жоқ науқастармен салыстырғанда жергілікті көп тамырлы зақымдану кезінде коронарлық шунттау (КШ) немесе тері арқылы коронарлық араласу (ТКА) операцияларынан кейінгі науқастардың жалпы және жүрек - қан тамырлары өмір сүруін ұзақ мерзімді бағалау болды.
Материалы және әдістері. Перспективалық рандомизацияланбаған зерттеуге коронарлық артериялардың көп тамырлы зақымдануы бар және осы мәселе бойынша 2018-2022 жылдары КШ немесе ТКА операциясын жасаған 1192 адам енгізілді. Реваскуляризация әдісін таңдау кардиологиялық топтың шешіміне байланысты болды, оның құрамына кардиолог, рентгенохирург, және жүрек-қан тамырлары хирургы. 426 науқас КШ операциясынан өтті және 766 науқас коронарлық стенттерді имплантациялаумен ТКА алды. Олардың 25,5% - операции (304 пациент) операцияға дейін анықталған II типті қант диабеті болған. Операцияға дейін ҚД-мен ауыратын барлық науқастарда гликатталған гемоглобин (HbA1c) және HSP (пациенттің гликемиялық мәртебесі – PGS, патенттік глицемиялық статус) анықталды, гликатталған гемоглобин аш қарынға бөлінді < 6,5, < 7,0, < 7,5, < 8,0 және 8,0 және одан жоғары. GSP 35-тен аз, 35-100, 100-150 және 150-ден жоғары бөлінді.
Реваскуляризацияға дейінгі және кейінгі барлық науқастарда syntax score (SS) бастапқы (iSS) және резиденттік (rSS) индексі анықталды. Олардың деңгейлері бойынша науқастар iSS 23-тен төмен, iSS 23-32 және iSS 32-ден жоғары болып бөлінді. Операциядан кейінгі RSS есебі де жүргізілді: rSS=0 (толық реваскуляризация) және rSS>0 (толық емес реваскуляризация), олар өз кезегінде rSS=1-4, rSS=5-8, rSS>8 болып бөлінді.
Нәтижелері. КШ тобындағы госпитальдық өмір сүру деңгейі 99,5%, ал ПИК тобында 99,8% құрады. КШ-дан кейінгі ҚД кіші тобында госпитальдық өмір сүру деңгейі 99,1%, ал PCI-де н кейін 99,4% құрады. 4 жылға дейінгі қашықтан өмір сүру деңгейі КШ тобында 93,2%, ПИК тобында 94,1% құрады. ҚД-мен ауыратын науқастар арасында 4 жасқа дейінгі қашықтықтағы өмір сүру деңге йі КШ тобында 81,0%, PCI тобында 83,5% құрады.
КШ және ТКА үшін госпитальдық өмір сүрудің маңызды болжаушылары айнымалыларды дәйекті түрде қосатын бір және көп факторлы регрессиялық талдау кезінде гликирленген гемоглобин деңгейі 7,5% - дан және ГСП 100-150-ден жоғары болды. КШ және ДК тобында 4 жылға дейінгі өмір сүрудің маңызды болжаушылары HSP 100 және rSS>8 - ден жоғары, ал PCI және ҚД тобында rSS>0 болды.
Қорытындылары. АЖЖ және ҚД бар науқастардың ең жақын (госпитальдық) өмір сүруіне гликирленген гемоглобин деңгейі 7,5% - дан жоғары және ГСП 100-150 әсер етеді. КШ-дан кейінгі 4 жылға дейінгі қашықтықтан өмір сүруге жоғары syntax резиденттік индексі (RSS>8) және науқастың нашар гликемиялық жағдайы (HSV) 100-150 әсер етеді, ал PCI-ден кейінгі өмір сүруге сол уақытта коронарлық артериялардың толық емес реваскуляризациясы (rSS>0) әсер етеді.

1. Naito R., Miyauchi K. Coronary Artery Disease and Type 2 Diabetes Mellitus. Int Heart J. 2017 Aug 3; 58 (4):475-480. doi: 10.1536/ihj.17-191. Epub 2017 Jul 14. PMID: 28717115.

2. Godoy L.C., Tavares CAM, Farkouh M.E. Weighing Coronary Revascularization Options in Patients With Type 2 Diabetes Mellitus. Can J Diabetes. 2020 Feb; 44(1):78-85. doi:10.1016/j.jcjd.2019.08.002. Epub 2019 Aug 19.

3. Kapur A., Bartolini D., Finlay M.C., Qureshi A.C., Flather M., Strange J.W., Hall RJ.J. The Bypass Angioplasty Revascularization in Type 1 and Type 2 Diabetes Study: 5-year follow-up of revascularization with percutaneous coronary intervention versus coronary artery bypass grafting in diabetic patients with multivessel disease. Cardiovasc Med (Hagerstown). 2010 Jan; 11 (1):26-33. doi:10.2459/JCM.0b013e328330ea32. PMID: 19797974.

4. Godoy L.C., Ko D.T., Rao V., Farkouh M.E. The Role of coronary artery bypass surgery versus percutaneous intervention in patients with diabetes and coronary artery disease. Prog Cardiovasc Dis. 2019 Jul-Aug; 62(4):358-363. doi:10.1016/j.pcad.2019.07.004. Epub 2019 Aug 1.PMID: 31377224.

5. Koskinas K.C., Windecker S. Revascularization in complex multivessel coronary artery disease after FREEDOM. Is there an indication for PCI and drug-eluting stents? Herz. 2016 May; 41(3):224-32. doi:10.1007/s00059-016-4418-4.PMID: 27048841.

6. Flaherty J.D., Davidson C.J. Diabetes and coronary revascularization. JAMA. 2005 Mar 23; 293(12):1501-8. doi: 10.1001/jama.293.12.1501. PMID: 15784875.

7. El-Andari R., Bozso S.J., Fialka N.M., Kang JJH, Nagendran J., Nagendran J. Coronary Revascularization for Patients with Diabetes Mellitus: A Contemporary Systematic Review and Meta-Analysis. Ann Surg. 2022 Jun 1; 275(6):1058-1066. doi:10.1097/SLA.0000000000005391. Epub 2022 Jan 25. PMID: 35081569.

8. Balabolkin M.I., Klebanova E.M., Kreminskaia VM. New classification, diagnostic criteria and compensation of diabetes mellitus. Ter Arkh 2000;72(10):5-10. PMID: 11220878.

9. Capodanno D., Chisari A., Giacoppo D., Bonura S., Lavanco V., Capranzano P., Caggegi A., Ministeri M., Tamburino C. Objectifying the impact of incomplete revascularization by repeat angiographic risk assessment with the residual SYNTAX score after left main coronary artery percutaneous coronary intervention. Catheter Cardiovasc Interv. 2013 Sep 1;82(3):333-40. doi:10.1002/ccd.24642. Epub 2013 Apr 8. PMID: 22936604.

10. Farooq V., Serruys P.W., Garcia-Garcia H.M., Zhang Y., Bourantas C.V., Holmes D.R., Mack M., Feldman T., Morice M.C., Ståhle E., et al. The negative impact of incomplete angiographic revascularization on clinical outcomes and its association with total occlusions: the SYNTAX (Synergy Between Percutaneous Coronary Intervention with Taxus and Cardiac Surgery) trial. J Am Coll Cardiol. 2013; 61:282–294. doi:10.1016/j.jacc.2012.10.017.

11. Takahashi K., Serruys P.W., Gao C., et al. on behalf of the SYNTAX Extended Survival Study Investigators. Ten-Year All-Cause Death According to Completeness of Revascularization in Patients with Three-Vessel Disease or Left Main Coronary Artery Disease. Insights from the SYNTAX Extended Survival Study. Circulation. 2021; 144:96–109. DOI:10.1161/CIRCULATIONAHA.120.046289.

12. Kobayashi Y., Lønborg J., Jong A., et al. on behalf of the DANAMI-3-PRIMULTI, FAME, and FAMOUSNSTEMI Study Investigators. Prognostic Value of the Residual SYNTAX Score after Functionally Complete Revascularization in ACS. J Am Coll Cardiol 2018; 72: 1321–9. https://doi.org/10.1016/j.jacc.2018.06.069.

13. Батыралиев Т.А., Фетцер Д.В., Преображенский Д.В., Першуков И.В., Акылбеков М., Беленков Ю.Н. Оптимальный метод реваскуляризации у больных с многососудистым поражением коронарных артерий при применении стентов, выделяющих лекарства: чрескожные коронарные вмешательства по сравнению с коронарным шунтированием. Кардиология 2010; 2: 84-90. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20146685/.

14. Head S.J., Milojevic M., Daemen J., Ahn J.M., Boersma E., Christiansen E.H., Domanski M.J., Farkouh M.E., Flather M., Fuster V., et al. Mortality after coronary artery bypass grafting versus percutaneous coronary intervention with stenting for coronary artery disease: a pooled analysis of individual patient data. Lancet. 2018; 391: 939–948. DOI: 10.1016/S0140-6736 (18) 30423-9.