Ерте жастағы балаларды вакцинациялау мәселелерінде ата-аналардың хабардарлығын бағалау

Вакцинация жұқпалы аурулардан қорғаудың қарапайым, қауіпсіз және тиімді әдісі болып табылады; бір жасқа дейін балада иммунитеттің негізі қалыптасады, яғни дене қорғаныс жүйесінің жасушаларын негізінен барлық бөгде денелерден ғана емес, сонымен қатар жеке микроорганизмдерге қарсы.

Ұлттық иммундау күнтізбесінің мақсаты нәрестелер мен жас балаларды асқынуларға, мүгедектікке немесе тіпті өлімге әкелетін қауіпті инфекциялардан қорғау болып табылады.

Қазақстанда балаларына иммунопрофилактика жүргізуден бас тартқан ата-аналардың саны артты. Ата-аналардың иммундау қажеттілігі туралы хабардарлығын арттыру негізінде кіші жастағы топтағы балалардың ата-аналарының вакцинацияға қатынасының көрсеткіштері,вакцинациялау процесін жетілдіру Ерте жастағы балаларды вакцинациялау мәселелерінде ата-аналардың хабардар болуын бағалау мақсатында 1-6 жастағы балалардың 252 ата-анасына онлайн сауалнама жүргізілді. Сауалнаманы талдау үшін зерттеудің сипаттамалық және талдамалық статистикалық әдістері және ҚР бойынша ресми статистикалық деректер қолданылды. Респонденттердің кейбір демографиялық көрсеткіштері (жасы, ұлты, білімі) арасында ата-аналардың вакцинацияға қатынасының көрсеткіштерімен корреляциялық талдау жүргізу. Респонденттердің 73,2 % - ы вакцинацияның маңыздылығын атап өтті және ата-аналардың 23,8 % - ы вакцинацияны «маңызды мәселе емес»деп санайды. Толық егу кешенінің және ішінара егілгендердің жоқтығы туралы сауалнамаға қатысқандардың 26,8 % хабардар. Бұл 67 адамды құрады. Вакцинация міндеттемесін қалыптастыруға тосқауыл болған негізгі жағымсыз себептер: вакцина сапасына күмәндану, вакцинациядан кейінгі ықтимал асқынулар туралы Әлеуметтік желілердегі жалған ақпарат, медицина қызметкерлеріне сенімсіздік, медициналық көрсеткіштер, вакцинамен басқарылатын инфекциялармен аурулардың ауырлығын бағаламау. Ата-аналары вакцинациядан бас тартқан балаларда асқынулардың болуы туралы статистикалық ақпаратты қолдана отырып, балаларда вакцинация жүргізу қажеттілігі туралы ата-аналармен үнемі жұмыс жүргізу қажет.

1. WHO, UNICEF, World Bank. State of the world’s vaccines and immunization. 3^rd ed. Geneva, World Health Organization, 2009.

2. Всемирная организация здравоохранения» Охват иммунизацией» 22. 04. 2022 года. URL: https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/immunization-coverage.

3. Указ Президента Республики Казахстан. Об утверждении Государственной программы развития здравоохранения Республики Казахстан «Саламатты Казахстан» на 2011-2015 годы: утв. 29 ноября 2010 года, № 1113.

4. Национальный календарь прививок РК. URL: http://www.ftizio-ortalygy.kz/index.php/ru/pages/pamyatki/195-privivki-v-kazakhstane-obyazatelnyj-kalendar-privivok-detyam-v-kazakhstane.

5. Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 марта 2021 года № 173 «О внесений изменений в постановление Правительства Республики Казахстан от 24 сентября 2020 года № 612 «Об утверждении перечня заболеваний, против которых проводятся обязательные профилактические прививки в рамках гарантированного объёма медицинской помощи, правил, сроков их проведения и групп населения, подлежащих профилактическим прививкам».

6. Р.С. Идрисова, Ж.Р Идрисова, М. Мазбаева // Оценка динамики заболеваемости управляемыми инфекциями Национального календаря прививок Республики Казахстан: коклюш, столбняк, дифтерия, вирусный гепатит В, полиомиелит и гемофильная инфекция типа В. - Медицина, № 4, 2014. С. 10-17.

7. Dhillon S. DTPa-HBV-IPV/Hib Vaccine (Infanrix hexa): A Review of its Use as Primary and Booster Vaccination // Drugs. 2010 May 28; 70 (8):1021-58.

8. Инфанриксгекса. Информация для врачей, инструкция. Справочник ВИДАЛЬ в РК, 2013. URL: http://www.vidal.kz/poisk_preparatov/infanrix-hexa.htm.

9. «Здоровье населения Республики Казахстан и деятельность организаций здравоохранения в 2009 году». Министерство здравоохранения Республики Казахстан. Статистический сборник. – Астана, 2011. – 316 с.

10. Инесса Цой-Шлапак, Оксана Акулова, Асель Мусабекова «Какие прививки входят в казахстанский календарь вакцинации». URL: https://vlast.kz/vaccination/44101-kakie-privivki-vhodat-v-kazahstanskij-kalendar-vakcinacii.html.

11. Кирилл Жданов «За восемь лет количество отказов от вакцинации в Казахстане увеличилось в 42 раза». 24 апреля 2018, 12: 162265. URL: https://informburo.kz/novosti/za-vosem-let-kolichestvo-otkazov-ot-vakcinacii-v-kazahstane-uvelichilos-v-42-raza.html.

12. Marti M., Cola M., MacDonald N.E., Dumolard L., Duclos P., Assessments of global drivers of vaccine hesitancy in 2014 - Looking beyond safety concerns // PLoS One. - 2017. - Vol.12, № 3. - Р.172.

13. Chirumbolo S., Bjorklund G. Vaccination is fundamental but can it escape from a more insightful and critical information about its action? // Environ Toxicol Pharmacol. - 2017. - Vol. 55. - P. 8 - 13.

14. Levin A. Vaccines Today. Ann Intern Med 2000; 133 (8): 661.

15. Mina M.J. et al. Long-term measles-induced immunomodulation increases overall childhood infectious disease mortality. Science 2015; 348 (6235): 694 – 9. doi: 10.1126/science.aaa3662.