Қалалық және ауыл тұрғындарында бүйрек қызметінің бұзылуының таралуын зерттеу (Алматы облысы және Алматы қаласының мысалында)

Мақсаты. Алматы қаласы мен Алматы облысының тұрғындарының арасында шумақтық сүзілу жылдамдығын анықтау деректері бойынша бүйрек қызметінің бұзылуының таралуын зерттеу.
Материалдармен әдістер. 18 бен 69 жас аралығындағы 1575 ересек адам зерттелді, шумақтық сүзілу жылдамдығын анықтау CKD-EPI формуласы бойынша жынысты, пациенттің жасын және қан сарысуындағы креатинин концентрациясын қамтумен жүргізілді, сонымен қатар талдауға жыныстық жас, әлеуметтік сипаттамалар, сондай-ақ жүрек-қантамырлар қаупінің факторлары енгізілді: жалпы холестериннің артуы; төмен тығыздықтағы липопротеидтер; жоғары тығыздықтағы липопротеидтер, триглицеридтер; іштің семіздік дәрежесін, аш қарынға плазмадағы глюкоза анықталды.
Нәтижелері. Шумақтық сүзілу жылдамдығы 1553 респондентте бағаланды, бұл бақылау жағдайының 97,2 % құрады, зерттелетін популяция бойынша жалпы шумақтық сүзілу функциясының орташа мәні 101,9 ± 18,2 мл/мин/1,73 м2, жоғары/оңтайлы шумақтық сүзілу жылдамдығы бар адамдар (76,7 %) және шумақтық сүзілу жылдамдығы төмендеген адамдар (23,2 %), бүйрек қызметі бұзылған респонденттер арасында ШСЖ деректері бойынша Алматы қаласы мен облыста тұратын әйелдер (90 %), егде жастағы адамдар (37,1 %), қала тұрғындары (72,3 %), сондай-ақ абдоминалдық семіздік (75 %) және жоғары дәрежелі артериялдық гипертония (25,88 %) зардап шегетін респонденттер жиі кездесті.
Қорытынды. Алматы қаласы мен Алматы облысының тұрғындары арасында CKDEPI, KDIGO, 2024 формуласы бойынша анықталған шумақтық сүзілу жылдамдығы бойынша анықталған бүйрек қызметін бағалау кезінде респонденттердің 23,2 % төмендеген ренальды функциясы анықталды, бұл ретте осы зерттеу топта әйел жынысты, егде жас (60-69 жас) адамдар, қала тұрғындары жиі кездесті, кардиометаболикалық қауіп факторларының ішінде абдоминалды семіздік, артериялық гипертонияның жоғары дәрежесі маңызды болды.

1. Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) CKD Work Group. KDIGO 2024 Clinical Practice Guideline for the Evaluation and Management of Chronic Kidney Disease. Kidney Int. – 2024. – Vol. 105(4). – P. 117-314. – DOI: 10.1016/j.kint.2023.10.018.

2. Cerasola G., Nardi E., Palermo A. et al. Epidemiology and pathophysiology of left ventricular abnormalities in chronic kidney disease: a review // Journal of Nefrology. – 2011. – Vol. 24(1). – P. 1-10.

3. Collins A. Y., Vassalotti J.A., Wang C. et al. Who should be targeted for CKD screening? Impact of diabetes, hypertension and cardiovascular disease // American Journal of Kidney Disease. – 2009. – Vol. 53(3). – P. 71-77.

4. Смирнов А. В., Добронравов В. А., Каюков И. Г. и др. Рекомендации Научно-исследовательского института нефрологии СанктПетербургского государственного медицинского университета им. акад. И. П. Павлова: определение, классификация, диагностика и основные направления профилактики хронической болезни почек у взрослых. – Санкт-Петербург: Левша. – 2008. – 51 с.

5. Kidney Improving Global Outcomes (KDIGO) CKD-MBD Work Group. KDIGO clinical practice guideline for the diagnosis, evaluation, prevention, and treatment of chronic kidney disease-mineral and bone disorder (CKD-MBD) / M.M. Sharon, A.B. Geoffrey, B.C. Jorge at all // Kidney International. – 2009. – Vol. 76(113). – 130 p.

6. Российские Национальные рекомендации. Хроническая болезнь почек: основные принципы скрининга, диагностики, профилактики и подходы к лечению // Санкт-Петербург, 2013. – 52 с.

7. Coresh J., Selvin E., Stevens L. A. et al. Prevalence of chronic kidney disease in the United States // JAMA. – 2007. – Vol. 298(17). – Р. 2038-2047. – DOI: 10.1001/jama.298.17.2038.

8. Mann J. F., Schmieder R. E., McQueen M. et al. Renal outcomes with telmisartan, ramipril, both, in people at high vascular resk (the ONTARGET study): a multicentre, randonised, double – blind, controlled trial // Lancet. – 2008. – Vol. 372(9638). – P. 547-553.

9. Смирнов А. В., Добронравов В. А., Каюков И. Г. Кардио-ренальный континуум: патогенетические основы превентивной кардиологии // Нефрология. – 2005. – № 3. – С. 7-15.

10. Baigent C., Burbury K., Wheeler D. Premature cardiovascular disease in chronic renal failure // Lancet. – 2000. – Vol. 356(8). – P. 147-152.

11. Ruggenenti P., Schieppati A., Remuzzi G. Progression, remission, regression of chronic renal diseases // Lancet. – 2001. – Vol. 357. – Р. 1601-1608.

12. USPSTF. Screening f or Chronic Kidney Disease: U.S. Preventive Services Task Force Recommendation Statement // Annals of Internal Medicine. – 2012. – Vol. 157(8). – Р. 567-570.

13. Томилина Н. А., Бикбов Б. Т. Эпидемиология хронической почечной недостаточности и новые подходы к классификации и оценке тяжести хронических прогрессирующих заболеваний почек // Терапевтический архив. – 2005. – № 6. – С. 28-33.

14. The WHO STEPwise approach to noncommunicable disease risk factor surveillance (STEPS). [Электронный ресурс] // World Health Organization [web-сайт]. – URL: https://www.who.int/teams/noncommunicable-%20countries (дата обращения: 16.05.2024).