Таңдай бадамша безінің тасы (тонзиллолит)

Таңдай бадамша бездері лимфоидты ұлпадан тұратын безді құрылымдар болып табылады және фарингальды лимфоидты сақинаның маңызды бөлігін құрайды, оның негізгі міндеті қорғаныс иммундық функциясы болып табылады. Лакуналардың болуына байланысты лимфоидты тін мен инфекциялық агенттер арасындағы үлкен байланыс аймағы қамтамасыз етіледі, бұл тезірек және толық иммундық жауап беруге мүмкіндік береді. Дегенмен, дәл осы анатомиялық ерекшелік лакуналардың тереңдігінде тамақ қалдықтарының, лейкоциттердің, десквамацияланған эпителийдің, шырыштың, бактериялардың және олардың ыдырау өнімдерінің жинақталуына және қиын шығарылуына әкелуі мүмкін. Уақыт өте жұмсақ массалар тығыздалады және кальцинациялануы мүмкін. Көп жағдайда тастар құрамында кальций карбонаты, сирек сульфаттар, магний, калий, натрий нитраттары болады, бұл тамақтану, шылым шегу және ауыз қуысындағы қоршаған ортаның ерекшеліктеріне байланысты. Кішкентай бадамша тастар ешқандай белгілерді тудырмауы мүмкін. Үлкеніректері жағымсыз иістен бастап бөтен дененің сезіміне және жұтыну қиындықтарына дейінгі белгілерді тудыруы мүмкін. Ауыздан жағымсыз иіс микроорганизмдер шығаратын және тонзиллитте болатын ұшпа күкірт қосылыстарынан туындайды. Тастың болуы тамақ ауруы мен жөтелді де тудыруы мүмкін. Ірі тастар жұтынудың қиындауы және құлақтың радиациялық ауырсынуын тудыруы мүмкін.
Бұл мақалада ірі асимптоматикалық тонзиллолитті анықтау және алып тастаудың клиникалық жағдайы келтірілген. Сипатталған жағдайдың бірегейлігі алынған тастың мөлшерінде - 2,5 х 1,5 см. Мұндай мөлшердегі тонзиллолиттер көбінесе жұтыну кезінде ауырсыну мен ыңғайсыздықты тудырады, бірақ сипатталған тас симптомсыз болды. Сондай-ақ симптомсыз ағымда - сипатталған жағдайда тас жоспарлы тексеру кезінде кездейсоқ табылма болды

1. Yellamma Bai K, Vinod Kumar B. Tonsillolith: A polymicrobial biofilm // Med J Armed Forces India. – 2015. – Vol. 71(1). – P. 95-98. – DOI: 10.1016/j.mjafi.2011.12.009.

2. И. Б. Солдатова. Руководство по оториноларингологии. 2-е изд., перераб и доп. – Москва: Медицина. – 1997. – 608 с. / Э. А. Цветков. Аденотонзиллиты и их осложнения. Лимфоэпителиальное глоточное кольцо в норме и патологии. – Санкт-Петербург: ЭЛБИ. – 2003.

3. Rio A. C., Franchi-Teixeira A. R., Nicola E. M. Relationship between the presence of tonsilloliths and halitosis in patients with chronic caseous tonsillitis // Br Dent J. – 2008. – Vol. 204(2). – 4. – DOI: https://doi.org/10.1038/bdj.2007.1106.

4. Hilary Parker. Tonsil Stones (Tonsilloliths) [Electronic resource] // WebMD [website]. – 2021. – URL: https://www.webmd.com/oral-health/tonsilstones-tonsilloliths-treatment-and-prevention (жүгінген күні: 20.07.2024)

5. Aghdasi M. M., Valizadeh S., Amin-Tavakoli N., Bakhshandeh H. Tonsilolith in Routine Panoramic Radiographies; Is It a Common Incidental Finding? // Iran J Radiol. – 2012. – Vol. 9(2). – P. 109-110. – DOI: 10.5812/iranjradiol.7563.

6. Фергюсон М., Айдын М., Микель Дж. «Неприятный запах изо рта и миндалины: обзор лечения» // Оториноларингология – хирургия головы и шеи. – 2014. – Vol. 15 (4). – P. 567–574.

7. Priyanka Singh, Pavan Manohar Patil, Hemant Sawhney, Seema Pavan Patil, Mithilesh Mishra. Giant tonsillolith: A rare oropharyngeal entity // Oral and Maxillofacial Surgery Cases. – 2019. – Vol. 5(4). – Article No. 100133.

8. Мальцева Г.С. Современные этиологические, патогенетические и клинические основы диагностики и лечения хронического тонзиллита: автореферат дисс. … докт. мед. наук. – Санкт-Петербург. – 2008. – 46 с.

9. Krespi Y. P., Kizhner V. Laser tonsil cryptolysis: in-office 500 cases review // Am J Otolaryngol. – 2013. – Vol. 34(5). – P. 420-424. – DOI: 10.1016/j.amjoto.2013.03.006.

10. Гофман В. В., Бакулина Л. С. Современный взгляд на местное лечение хронического компенсированного тонзиллита // Вестник Российской военно-медицинской академии. – 2014. – №3. – С. 16-17.

11. Гофман В. В. Обоснование хирургического лечения хронического тонзиллита // Вестник экспериментальной и клинической хирургии. – 2014. – Т.7. – № 3. – С. 258-264.