ДИГИДРОКЕРЦЕТИННІҢ, С ВИТАМИНІНІҢ, НЕФРОМОН ПЛЮС, ВАЛЕМИДИН ПЛЮ С, ПОЛИОКСИДОНИЙДІҢ АНТИОКСИДАНТТЫҚ БЕЛСЕНДІЛІГІНІҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ С ИПАТТАМАСЫ

Адамның денсаулығын сақтау және өмір сүру ұзақтығын арттыру мәселесі ең өзекті мәселелердің бірі болып саналады. Денеде қалыпты жағдайда ақуыздар, липидтер және нуклеин қышқылдары пероксид тотығу арқылы үнемі жаңарып отырады. Бұл процестің белсенділігін бақылауды еркін радикалдармен тиімді әрекеттесуге қабілетті антиоксиданттар жүзеге асырады. Әр түрлі аурулардың патогенезінің бір буыны-тотығу стрессі, атап айтқанда пероксидті тотығуды белсендіру және эндогендік антиоксиданттар жүйесінің сарқылуы. Антиоксиданттарды емдік және профилактикалық мақсатта қолдану медициналық әдебиеттерде талқыланады. Еркін радикалды тотығу белсенділігін шектеуді қамтамасыз ететін құралдар арсеналында синтетикалық препараттар мен өсімдік тектес дәрілік заттар бар. Жұмыста емдік-профилактикалық тәжірибеде қолданылатын кейбір дәрілік заттардың антиоксиданттық белсенділігінің салыстырмалы сипаттамасы келтірілген.

1. Алиев О.И., Сидехменова А.В., Шаманаев А.Ю., и дp. Механизмы гипотензивного действия дигидрокверцетина при артериальной гипертензии.//Бюлл.эксп.биологии и медицины. 2016. № 9.С. 75-78.

2. Болдсайхан Б. Монгол орны эмийн ургамлын нэвтэрхий толь. Монгол улсын шинжлэх ухаан, технологийн их сургуулийн. Улаанбаатар, 2004; 274.

3. Величковска Л.Н., Солёнова Е.А. Влияние препарата «Нефромон» на динамику биогенных аминов при хроническом пиелонефрите. Acta medica Eurasica 2017; 3: 18-24.

4. Ибн Сина (Авиценна). Канон врачебной науки. Изд. Академии наук Узбекской ССР. Ташкент 1960: Т.V; 21, 23, 27, 107, 135, 159, 160, 166, 222, 226. [Ibnsina-(avicenna). Kanon vrachebnoj nauki. Izd.akademii nauk uzbekskoj ssr. Tashkent 1960: T.V; 21, 23, 27, 107, 135, 159, 160, 166, 222, 226].

5. Конкина И.Г., Грабовский С.А., Муринов Ю.И., и дp Сравнительная оценка реакционной способностикверцетина и дигидрокверцетина по отношению к пероксильным радикалам // Химия растит. сырья. - 2011. - No3. - С. 2070 - 2086.

6. Леонтьева Н.В., Гербекова И.Д., Борлакова Л.М., и дp. Нефропротективные свойства фитокомплекса на основе касатика тонколистного. // Нефрология.2018. № 3. Т.22. С.65-71.

7. Леонтьева Н.В. Биофлавоноиды и их значение в медицине. // Сб. Актуальные вопросы внутренних болезней. СПб. 2015. С.64-65.

8. Леонтьева Н.В. Дигидрокверцетин – природный антиоксидант. Учебное пособие. // СЗГМУ. 2013. 30 с.

9. Лигаа У. Монголын уламжилт эмнэлэгт эмийн ургамлыг хэрэглэх арга ба жор (Лекарственные растения и рецепты из растительного сырья, применяемые в монгольской традиционной медицине). Улан‐Батор 1997; (2): 395.

10. Сариева К.В., Лянгузов А.Ю., Галкина О.В., Ветровой О.В. Влияние тяжелой гипоксии на HIF1 и Nrf2-опосредованные механизмы антиоксидантной защиты в неокортексе крыс. // Нейрохимия 2019. Т.36. № 2. С.128-139.

11. Тараховский Ю.С., Ким Ю.А., Абдрасилов Б.С., и дp. Флавоноиды: биохимия, биофизика, медицина. - Synchrobook. Пущино. 2013. 308 с.

12. Тринеева О.В. Методы определения антиоксидантной активности объектов растительного и синтетического происхождения в фармации. // Разработка и регистрация лекарственных средств. 2017. № 4 (21). 180=197.

13. Тюкавкина Н.А., Колесник Ю.А., Руленко И.А., и дp. Дигидрокверцетин как антиоксидант // Тезисы II Российского Нац. Конгресса «Человек и лекарство», М. - 1995. - С. 295.

14. Тюкавкина Н.А., Хуторянский В.А., Баженов Б.Н. Способ получения дигидрокверцетина. Пат. № 2091076 Россия. Опубл. в Б.И. 1997 № 27.

15. Хурелбаатар Л., Бадамцэцэг Б., Гомжин А.М. и др. Лекарственное средство с нефропротекторным действием и способ его получения. Патент на изобретение. Дата публикации 10.12.2014.

16. Choudhary M.I., Nur-e-Alam M., Baig I., Akhtar F., et al. Atta-ur-Rahman.Four new flavones and a new isoflavone from Iris bungei. J Nat Prod. 2001. 64:857–860.

17. Choudhary M.I., Harrem S., Siddiqui H., et al. A benziy and isoflavone Iris tenuifolia. Photochemistry. 2008. 8. 1880-1885.

18. Cui Yan-Mei, Hui Wang, Quan-Ru Liu, et al. Flavans from Iris tenuifollia and their effects on -amiloid aggregation and neural stem cells proliferation in vitro. Bioorganic and Medical Chemistry Letters. 2011. 21. 4400-4403.

19. Haider S.S., Nayar M.S. Arsenic induces oxidative stress, sphingolipidosis, depletes proteins and some antioxidants in various regions of rat brain. Kathmandu Univ Med J. 2008 Jan-Mar;6 (1):60-9.

20. Kohma K., Gombosurengyin P., Ondognyi P., et al. Flavanones from Iris tenuifolia. Phytochemistry. 1997. 44:711–714.

21. Prabhar M.C., Santhikrupa D., ManasaN, et al. Status of free radicals and antioxidants in leprosy patients. Indian Lep.J. 2013 Jan-Mar;85 (1):5-9.

22. Prior R.L., Wu X., and Schaich K., “Standardized methods for the determination of antioxidant capacity and phenolics in foods and dietary supplements”. J Agric Food Chem 53. 4290 - 4302. 2005.

23. Salwa F. / Farag., Yuka Kimura, Hideyuki Ito, et al. New isoflavone glycosides from Iris spuria l. (Calizona) cultivated in Egypt. J.of Natural Medicines. January. 2009. 63-91.

24. Shatar S., Altansetsetseg Sh., Javzmaa N. et al. The Essential Oils of Some Traditional Plants from Mongolia. Materials of the III International Scientific Conference Traditional Medicine: a Current Situation and Perspectives of Development (Ulan‐Ude).2008; 41‐42.

25. Shatar S., Javzmaa N., Radnaeva L.D. et al. Chemotypical Character of the Essential Oils from Some Imported Plants Used in Mongolian Traditional Medicine. Materials of the III International Scientific Conference (Ulan‐Ude). 2008; 43‐44.

26. Zhang Y., Liu L., Yi X., et al. Oxidative stress-induced calreticulin expression and translocation: new insights into the destruction of melanocytes. 2014 Jan;134(1):183-191. doi: 10.1038/jid.2013.268. Epub 2013 Jun 14. J. Invest. Dermatol.