ҚАНДАҒЫ ГАЗДАР ЖӘНЕ ҚЫШҚЫЛ-НЕГІЗДІ БАЛАНС – КОВИД – ПНЕВМОНИЯСЫ БАР АУЫР НАУҚАСТАРДА РЕСПИРАТОРЛЫҚ ҚОЛДАУ КӨРСЕТУ КРИТЕРИЙЛЕРІ

Кез-келген инфекциялық және қабыну патологиялары, инвазивті медициналық шаралар (ірі тамырларды катетеризациялау, ангиография, стенттеу), науқас ағзасына хирургиялық араласу белгілі бір дәрежеде гомеостаздың бұзылуына әкеледі. Қан газдарын, қышқыл негізді баланс (ҚНБ) бағалау мәселесі медицинаның көптеген салаларында, әсіресе анестезиология мен реаниматологияда, хирургияда, терапияда, педиатрияда өзекті болып табылады. Ковид пневмониясы көп жағдайда өкпе тінін зақымдайтын жұқпалы вирустық аурудың асқынуы. Критикалық жағдайлардың патогномоникалық белгілері тыныс алу жеткіліксіздігі, жедел респираторлық дистресс синдромы (ЖРДС), ковид-пневмония болып табылады. Респираторлық қолдау – бұл тыныс алуы бұзылған, төмендеген немесе анықталмаған кезде өкпенің желдетілуін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін реанимациялық әдістердің жиынтығы, дәрі-дәрмек терапиясының көмегімен критикалық жағдайдан шығуға көмектеседі. 80% жағдайда коронавирус жеңіл немесе асимптоматикалық,15% – ауыр және 5% – өте ауыр түрде болады. Тыныс алу мүшелері зақымдануы өте ауыр болып табылатын 5% пациенттер газ алмасуды қалыпта ұстап және өкпе тінінің қызметін қалпына келтіру, емдеу нәтижесін жақсарту мақсатында өкпені жасанды желдету құралына ауыстыруды (ӨЖЖ) қажет етеді. Респираторлық қолдау көрсету жөніндегі білімнің жинақталуы оның дамуына ықпал етті, себебі пандемияға дейін анестезиолог-реаниматологтардың барлығы бірдей жоғары ағынды және инвазивті емес өкпе желдету туралы ақпаратқа ие болған жоқ, оларды қолдану ковид пневмониясындағы интубация мен өлім қаупін едәуір төмендетуге мүмкіндік берді, тіпті ауыр өкпе ауруы бар науқастарда прон-позиция әдісін қолдану тиімділік көрсетті. Ковид-пневмониямен ауыратын науқастарда респираторлық қолдаудың тиімділігі немесе теріс динамикасының критерийлері қан газдары мен (ҚНБ) арқылы к өрінді.

1. Бараш П., Куллен Б., Стэлтинг Р. Клиническая анестезиология (пер. с англ. под редакцией В.Я.Родионова) - М.: Мед. литература. - 2004. – 592 с.

2. Белявский А.Д. Анестезиология и реаниматология: задачи, вопросы и ответы с разъяснениями: советы специалиста. - М.: Феникс. - 2007. – 320 с.

3. Гельфанд Б.Р., Кириенко П.А., Гриненко Т.Ф. и др. Анестезиология и интенсивная терапия: Практическое руководство (под редакцией Б.Р.Гельфанда). - М.: Литтерра. - 2006. – 576 с.

4. Горн М., Хайтц У., Сверинген П. и др. Водноэлектролитный и кислотно-основной баланс. (Краткое руководство, пер. с англ.). - М.: Изд - во «БИНОМ» СПб. - 1999. – 320 с.

5. Дементьева И.И. Исследование кислотно-основного равновесия. - В кн.: Клиническая лабораторная аналитика (под редакцией В.В. Меньшикова). - Москва. - 2000. - т.3. - С.349 - 361.

6. Дементьева И.И. Лабораторная диагностика и клиническая оценка нарушений гомеостаза у больных в критических состояниях. - Москва. - 2007. – 161 с.

7. Жизневский Я.А. Основы инфузионной терапии. - Минск: Высшая школа. - 1994. – 280 с.

8. Зильбер А.П. Медицина критических ситуаций. – Петрозаводск. - 1995. – 359 с.

9. Зильбер А.П. Этюды респираторной медицины. - М.: МедПресс - информ. - 2007. – 792 с.

10. Коровкин Ф.И. Биохимические показатели в клинике внутренних болезней. - «МедПресс - информ». - Москва. - 2002. – 208 с.

11. Лифшиц В.М., Сидельникова В.И. Лабораторные тесты при заболеваниях человека «Триада - Х» - Москва. - 2003. – 348 с.

12. Марини Д., Уиллер А. Медицина критических состояний (пер. с англ. В.Л. Кассиля) - М.: Медицина. - 2002. – 992 с.

13. Н.М. Межировой, В.В. Вьюна и В.В. Даниловой Азбука искусственной вентиляции легких. Методические указания для врачей-интернов (под редакцией Н.М. Межировой, В.В. Вьюна и В.В. Даниловой). - Харьков. – Изд. - во Харьковского нац. мед. университета. - 2014. – 57 с.

14. Михайлов В.В. Основы патологической физиологии. - М.: Медицина. - 2001. – 704 с.

15. Пятин В.Ф. Физиология человека. М. - Медицина. - 1998. - С. 401 - 442.

16. Румянцева С.А., Ступин В.А., Афанасьев В.В. и др. Критические состояния в клинической практике. - М.: Мед. книга. - 2011. – 752 с.

17. Савин И.А., Горячев А.С. Водно - электролитные нарушения в нейрореаниматологии. М.: «Аксиом графика юнион» - 2015. – 333 с.

18. Сумин С.А. Неотложные состояния. - «МИА». - Москва. - 2004. – 655 с.

19. Сумин С.А. Неотложные состояния. Учебное пособие. М.: МИА. - 2013. - С. 96 - 101.

20. Тельнова Е.А., Щенин В.О., Загоруйченко А.А. Вакцинация – как вызов COVID-19. Бюллетень НИИ общественного здоровья им. Н.А. Семашко. - М. - 2020. - №3. - С. 82 - 89.

21. Фролов Б.А. Физиология и патология кислотно - основного состояния. - М.: Медицина. - 1998. – 260 с.

22. Шанин В.Ю. Патофизиология критических состояний. - «ЭЛБИ» - СПб. - С. - Петербург. - 2003. – 435 с.

23. Шейман Д.А. Патофизиология почки. - М.: Восточная книжная компания. - 1997. – 224 с.

24. Balgin T. Disseminated intravascular coagulation. - BMJ. - 1996. - v. 312. - p. 683 - 687.

25. Bakker I., Vicent J-L. The oxygen dependency phenomen is associated with increased blood lactate levels. J. Crit care 1991. - v. 1. - №6. - p. 152 - 159.