COVID - 19 ЖҮКТІЛІКТІҢ БАРЫСЫНА ЖӘНЕ НЕОНАТАЛЬДЫ НӘТИЖЕГЕ ӘСЕР ЕТУІНІҢ ПРОБЛЕМАЛЫҚ ЖАҚТАРЫ (ӘДЕБИ ШОЛУ)

Бұл әдеби шолуда жаңа коронавирустық инфекцияның (COVID-19) репродуктивті жүйенің ықтимал асқынуларына әсері, жүктіліктің барысы, SARSCoV-2 вирусының анадан ұрыққа берілу қаупі, босану әдісін таңдау, прегравидарлы дайындықтағы вакцинацияның маңыздылығы туралы ақпарат берілген. Әсіресе көңіл бөлінді жүктілік кезіндегі асқынуларға: короновирус инфекциясымен ауыратын жүкті әйелдерде мерзімінен бұрын босану жиі кездеседі, дене салмағы аз шала туылған нәрестелер туылады, кесарь тілігі жиілігі жоғары. Сонымен қатар, жүктілік кезінде SARSCoV-2 қоса алғанда, коронавирустар тудыратын ауыр жедел респираторлық синдромның дамуының қауіп факторлары болып табылатын гипертония мен гестациялық қант диабетінің дамуына бейімділік жоғарылайды. Дегенмен, SARSCoV-2 инфекциясының жүкті әйелдер мен жаңа туған нәрестелердің денсаулығына әсерін бағалау үшін әлі де деректер жеткіліксіз.Сонымен қатар Ұлыбританияның Корольдік акушер-гинекологтар колледжі, вакцинация және иммундау жөніндегі Бірлескен комитет ретінде халықаралық кәсіби қауымдастықтардың негізгі аспектілері көрсетілген.

1. Giattino C., Ritchie H., Roser E., et al. Excess mortality during the Coronavirus pandemic (COVID-19). Statistics and Research. Available at: https://ourworldindata.org/excess-mortality-covid. Accessed: 15. 03. 2021.

2. COVID – 19 Coronavirus pandemic. Available at: https:// www.worldometers.info/coronavirus/. Accessed: 15. 03. 2021.

3. Liu H., Wang L.L., Zhao S.J., et al. Why are pregnant women susceptible to COVID – 19? An immunological view point. J. Reprod Immunol. 2020; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32244166/.

4. Адамян Л.В., Байбарина Е.Н., Филиппов О.С., Вечорко В.И., Азнаурова Я.Б., КонышеваО.В. Восстановление репродуктивного здоровья женщин после перенесенной новой коронавирусной инфекции (COVID-19). Некоторые аспекты. Проблемы репродукции. 2020. 26 (4): 613. https://doi.org/10.17116/repro2020260416.

5. https://ru.sputnik.kz/20210807/Materinskaya-smertnost-vozrosla-v-Kazakhstane-na-fone-pandemii--Minzdrav-17802111.html.

6. Potential influence of COVID - 19 /ACE2 on the female reproductive system Yan Jing, Li Run Qian, Wang Hao Ran, Chen Hao Ran, Liu Ya Bin, Gao Yang, Chen Fei Molecular Human Reproduction, Volume 26, Issue 6, June 2020, Pages 367 – 373, https://doi.org/10.1093/molehr/gaaa030.

7. Wastnedge EAN, Reynolds R.M., van Boeckel S.R., Stock S.J., Denison F.C., Maybin J.A., Critchley HOD. Pregnancy and COVID - 19. Physiological Reviews. 2021. 101 (1): 303-318. https://doi.org/10.1152/physrev.00024.2020.

8. Guan W.J., Ni Z.Y., Hu Y., Liang W.H., Ou C.Q., He J.X., Liu L., Shan H., Lei C.L., Hui DSC, Du B., Li L.J., Zeng G., Yuen K.Y., Chen R.C., Tang C.L., Wang T., Chen P.Y., Xiang J., Li S.Y., Wang J.L., Liang Z.J., Peng Y.X., Wei L., Liu Y., Hu Y.H., Peng P., Wang J.M., Liu J.Y., Chen Z., Li G., Zheng Z.J., Qiu S.Q., Luo J., Ye C.J., Zhu S.Y., Zhong N.S. China Medical Treatment Expert Group for Covid-19. Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China. The New England Journal of Medicine. 2020; https://doi.org/10.1056/NEJMoa2002032.

9. Wong S.F., Chow K.M., Leung T.N., Ng W.F., Ng T.K., Shek C.C., Ng P.C., Lam P.W., Ho L.C., To W.W., Lai S.T., Yan W.W., Tan P.Y. Pregnancy and perinatal outcomes of women with severe acute respiratory syndrome. American Journal of Obstetrics and Gynecology. 2004; https://doi.org/10.1016/j.ajog.2003.11.019.

10. Segars J., Katler Q., McQueen D.B., Kotlyar A., Glenn T., Knight Z., Feinberg E.C., Taylor H.S., Toner J.P., Kawwass J.F. American Society for Reproductive Medicine Coronavirus/COVID - 19 Task Force. Prior and novel coronaviruses, Coronavirus Disease 2019 (COVID - 19), and human reproduction: what is known? Fertility and Sterility. 2020; https://doi.org/10.1016/j.fertnstert.2020.04.025.

11. Di Mascio D., Khalil A., Saccone G., Nappi L., Scambia G., Berghella V., D’ Antonio F. Outcome of Coronavirus spectrum infections (SARS, MERS, COVID - 19) during pregnancy: a systematic review and meta-analysis. [Published online ahead of print, 2020 Mar 25. American Journal of Obstetrics and Gynecology MFM. 2020; 100107. https://doi.org/10.1016/j.ajogmf.2020.100107.

12. Health care workers Optimizing Personal Protective Equipment (PPE) Supplies. [Электронный ресурс. Режим доступа: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019ncov/hcp/testingoverview.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fcoronavirus2F2019ncov%2Fhcp%2Fclinicalcriteria.html.

13. Ferraiolo A., Barra F., Kratochwila C., Paudice M., Vellone V.G., Godano E., Varesano S., Noberasco G., Ferrero S., Arioni C. Report of positive placental swabs for SARS-CoV-2 in an asymptomatic pregnant woman with COVID – 19. Medicina. 2020; 56:306.

14. Shanes E.D., Mithal L.B., Otero S., Azad H.A., Miller E.S., Goldstein J.A. (2020) Placental pathology in COVID-19. Am J.Clin.Pathol. 10.1101/2020.05.08.20093229.

15. Li R., Yin T., Fang F., Li Q., Chen J., Wang Y., Hao Y., Wu G., Duan P., Wang Y., Cheng D., Zhou Q., Zafar M.I., Xiong C., Li H., Yang J., Qiao J. Potential risks of SARS-Cov-2 infection on reproductive health. Reprod Bio Med Online. 2020; 41:89 – 95.

16. Mulvey J.J., Magro C.M., Ma L.X., Nuovo G.J., Baergen R.N. Analysis of complement deposition and viral RNA in placentas of COVID-19 patients. Ann Diagn Pathol. 2020; 151530: l46.

17. Kulkarni R., Rajput U., Dawre R., Valvi C., Nagpal R et al (2020) Early onset symptomatic neonatal COVID-19 infection with high probability of vertical transmission. Infection: 1–5. 10.1007/s15010020014936.

18. Vivanti A.J. VFC, Prevot S., Zupan V., Suffee C., Cao J.D., Benachi A., Luca D.D. Transplacental transmission of SARS-CoV-2 infection. Nat Commun.2020; 11:3572. doi: 10.1038/s41467020174366.

19. Penfield C.A., Brubaker S.G., Limaye M.A., Lighter J., Ratner A.J., Thomas K.M., et al. Detection of SARSCOV-2 in placental and fetal membrane samples. Am J. Obstet Gynecol MFM. 2020; 2(3):100133.

20. Оленев А.С., Сонголова Е.Н. Организация оказания медицинской помощи в Москве в условиях COVID-19. Материалы XV Международного конгресса по репродуктивной медицине. Москва, 19 - 21 января 2021 года. М. 2021.

21. Вечорко В.И. Диагностика и лечение новой коронавирусной инфекции. Организация работы в условиях многопрофильного стационара. Руководство для врачей. М.: Практика; 2020.

22. Javier A. Jaimes, Jean K. Millet, Gary R. Whittaker. SARS-CoV-2 spike protein and the role of the novel S1/ S2 site. iScience. June 26, 2020. https://doi.org/10.1016/j.isci.2020.101212.

23. Washington D.C. ACOG Statement on COVID-19 and Pregnancy. Clinical. - Jun 24, 2020. https://www.acog.org/news/news-releases/2020/06/acog-statement-on-covid-19-and-pregnancy.

24. Vaccinating Pregnant and Lactating Patients against COVID-19. Practice Advisory. ACOG. December 2020. Accessed February 22, 2021. https://www.acog.org/clinical/clinical-guidance/practice-advisory/articles/2020/12/covid-19-vaccination-considerations-for-obstetric-gynecologic-care#:~:text=ACOG%20strongly%20recommends%20that%20lactating,otherwise%20meet%20criteria%20for%20vaccination.