Дәріхана өнімдерінің ассортиментін басқаруға әсер ететін факторларды талдау

Дәріханалардың ассортименті олардың қызметінің маңызды бөлігі болып табылады, өйткені клиенттерге қызмет көрсету сапасы мен дәріхана ұйымының экономикалық тиімділігі оның қалыптасуына байланысты. Жұмыста халықтың сұранысы, заңнамалық өзгерістер, маусымдық ауытқулар, сатып алу және жеткізу ерекшеліктері, бәсекелестік пен маркетингтік стратегиялардың әсері сияқты ішкі және сыртқы факторлар қарастырылады. Талдау нәтижесінде тұтынушылардың бәсекеге қабілеттілігі мен қанағаттанушылығын арттыру үшін ассортиментті оңтайландыруды анықтайтын негізгі аспектілер анықталады. Дәріхана ұйымдары үшін ассортиментті тиімді басқару бойынша ұсыныстар әзірленді, бұл олардың қаржылық нәтижелерін жақсартуға және нарықтағы позициясын нығайтуға мүмкіндік береді.

Зерттеу жұмысының мақсаты: Дәріхана өнімдерінің ассортиментіне әсер ететін ең маңызды факторларды анықтау, сонымен қатар қазіргі нарықтық жағдайдағы ассортиментті тиімді басқарудың әдістері мен стратегияларын ұсыну.

Зерттеу нәтижелері дәріхана ұйымдарына тұтынушылардың қалауының өзгеруіне, сұраныстың маусымдық ауытқуына, сондай-ақ фармацевтикалық нарықтың өзекті тенденцияларына назар аудара отырып, ассортиментті дәлірек және тиімді жоспарлауға мүмкіндік береді. Бұл клиенттердің қанағаттанушылығын арттыруға және қаржылық нәтижелерді жақсартуға ықпал етеді. Жеткізілім, заңнамалық өзгерістер және нарықтық трендтер сияқты сыртқы және ішкі факторларды талдау негізінде сатып алуды басқарудың икемді және тиімді тетіктерін ұсынуға болады. Бұл артық тауарларды сақтау шығындарын азайтуға, танымал препараттардың жетіспеушілігін болдырмауға және бизнестің табыстылығын жақсартуға көмектеседі.

Қорытынды. Алматы қаласындағы дәріхана өнімдерінің ассортиментін қалыптастыруға кешенді көзқарастың маңыздылығын негіздейді. Берілген ұсыныстарды дәріхана ұйымдары ассортиментті тиімді басқару және фармацевтика нарығындағы өзгерістерге бейімделу үшін пайдалана алады.

1. Сатлер В. В. Экономика, управление, финансы: материалы VIII Междунар. науч. конф. (г. Краснодар, февраль 2018 г.). – Краснодар: Новация, 2018. – 121 с.

2. Наркевич И.А. Управление и экономика фармации: учебник / под ред. И.А. Наркевича. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2017. – 928 с.

3. Мишурова И. В. Выбор стратегии развития компании на основе формирования товарной и ассортиментной политики // Экономические проблемы России и региона. – Ростов-на-Дону, 2023. – С. 148-153. – EDN UAUAOH. – URL: https://elibrary.ru/download/elibrary_54487125_90254800.pdf.

4. Lam M., Khoshkhat P., Chamani M., et al. In-depth multidisciplinary review of the usage, manufacturing, regulations & market of dietary supplements // J Drug Deliv Sci Technol. – 2022. – Vol. 67. – P. 102985. – DOI: 10.1016/j.jddst.2021.102985.

5. Ким Д. Факторы долгосрочного успеха аптеки // Российские аптеки. – 2013. – № 2. – С. 15-28.

6. Волчанский М. Е., Брель А. К., Болучевская В. В., Клочкова Е. А. Определение социальной эффективности аптечных учреждений как показатель результативности их деятельности // Современные исследования социальных проблем (электронный научный журнал). – 2015. – № 3 (47). – С. 400-411.

7. Позина З. П. Проблемы управления ассортиментом в фармацевтической компании. – 2023. – С. 218. – URL: https://elibrary.ru/download/elibrary_54347990_60358254.pdf#page=218 (Дата обращения: 14.12.2024).

8. Беманов А. Л., Артемов А. В., Анискина Е. М. Эффективные продажи фармацевтических препаратов. – М.: Литерра, 2005. – 194 с.

9. Broniarczyk S., Hoyer W. Retail assortment: more ≠ better // In: Retailing in the 21st Century. – 2010. – P. 271-284. – DOI: 10.1007/978-3-540-72003-4_17.

10. Котлер Ф. Маркетинг менеджмент. Экспресскурс. 2-е изд. / Пер. с англ. под ред. С.Г. Божук. – СПб.: Питер, 2006. – 82 с.

11. Вязьмина Т. Управление качеством в фармацевтической компании «Р-фарм» // управление качеством. – 2018. – № 6. – 10-15. –URL: https://www.elibrary.ru/item.asp?id=36783105 (Дата обращения: 04.01.2025).

12. Глембоцкая Г. Т., Григораш Д. В., Байбордин В. С. Методический подход к оптимизации стратегии управления ассортиментной политикой фармацевтической компании на основе контроля товарных запасов // Аспирантский вестник Поволжья. – 2024. – Т. 24, № 2. – С. 48-55. – DOI: 10.35693/AVP636388.

13. Кетебаева А. К. Разработка модели управления изменениями в организации: формирование системы управления организационными изменениями на фармацевтическом предприятии // Вестник науки и образования. – 2020. – № 8-1 (86). – С. 100-103. – URL: https://www.elibrary.ru/item.asp?id=42741764 (Дата обращения: 11.01.2025).

14. Сафиуллин Р. С., Муслимова Н. Н., Грибова Я. В., Гарифуллина Г. Х. Изучение дислокации аптечных организаций на примере Казани // Фармация. – 2020. – Т. 69, № 7. – С. 46–50. – DOI: 10.29296/25419218-2020-07-08.

15. Шпякин М. Д. Управление рисками фармацевтических промышленных предприятий в условиях трансформации экономики Российской Федерации // Финансовые рынки и банки. – 2024. – № 6. – С. 321-326. – URL: https://www.elibrary.ru/item.asp?id=68486415

16. Филина И. А. Разработка теоретических и методологических основ адаптации сбалансированной системы показателей к условиям работы современного фармацевтического рынка: дис... д-ра. фарм. наук: 14.04.03 / И. А. Филина. – Москва, 2015. – 387 с.

17. Широкова М. В. Фармацевтический рынок и его сегменты с позиции товарного ассортимента аптечных учреждений // Молодой ученый. – 2015. – № 10. – С. 867-869.

18. Самощенкова И. Ф., Гаранкина Р. Ю. Категорийный менеджмент в управлении минимальным ассортиментом аптечной организации // Фармация и фармакология. Организация и экономика фармацевтического дела. – 2017. – № 1. – С. 49-63.

19. Козлова М. С. Разработка методических подходов к использованию лекарственных препаратов в медицинских кабинетах образовательных организаций: автореф. дис... канд. фарм. наук: 14.04.03. – Пермь, 2016. – 24 с.

20. Самощенкова И. Ф., Лебедев А. В., Максимкина Е. А., Гаранкина Р. Ю. Адаптивное управление ассортиментом в сбалансированной системе показателей аптечной организации - // Запорожский медицинский журнал. Вопросы фармации. – 2015. – № 6 (93). – С. 70-73.

21. Капитонова И. П. Экономика фармацевтической отрасли. – Москва, 2021. – С. 95-100.

22. Адамбекова Ш. К. Фармацевтическое регулирование в Республике Казахстан. – Алматы, 2019. – С. 112-118.

23. Кунаев Б. Р. Управление товарными запасами в фармацевтических организациях. – Алматы, 2020. – С. 140-145.