Қалқанша безін алып тастағаннан кейінгі бір жақты дауыс сағылдары парезін реабилитациялау әдісін әзірлеу және клиникалық бағалау

Өзектілігі. Дауыстық қатпарлардың бір жақты парезі тиреоидэктомиядан кейінгі жиі кездесетін асқыну болып табылады, фонацияның, тыныс алудың бұзылуымен және өмір сапасының төмендеуімен бірге жүреді.

Мақсат. Дауыстық қатпарлардың бір жақты парезі бар емделушілерде амплипульс терапиясын, DoctorVox дауыстық терапиясын және дәрілік электрофорезді қамтитын кешенді оңалту әдістемесінің тиімділігін бағалау.

Әдістері. Зерттеуге тиреоидэктомиядан кейін бір жақты вокалдық қатпар парезі бар 132 пациент (18-65 жас) кіреді. Оңалту бағдарламасына амплипульс терапиясы (10 сеанс), дауыстық терапия (4-6 апта) және электрофорез (2-3 апта) кірді. Тиімділік VHI-10 шкаласы, акустикалық параметрлер (Jitter, Shimmer, HNR, MPT), ларингостробоскопия бойынша бағаланды. Статистикалық өңдеу SPSS 26.0, маңыздылық деңгейі p<0,05.

Нәтижелер. Пациенттердің 76 % – голос дауыс функциясының жақсарғаны байқалды; 18-35 жас тобында оң динамика 85 %, 36-65 жас тобында – 70 % (p<0,01).

Қорытындылар. Кешенді әдіс тиреоидэктомиядан кейін дауыстық функцияның жақсаруына ықпал етеді және клиникалық тәжірибеге енгізуге ұсынылуы мүмкін. Бақылау тобын қосумен қосымша көп орталықты зерттеулер қажет.

1. Sanapala A., Nagaraju M., Rao L.N., Nalluri K. Management of bilateral recurrent laryngeal nerve paresis after thyroidectomy // Anesthesia: Essays and Researches. – 2015. – Vol 9 (2). – P. 251-253. DOI: 10.4103/0259-1162.152419.

2. Sorensen, J. R., Printz, T., Iwarsson, J., Grøntved, Å. M., Døssing, H., Hegedüs, L., Bonnema, S. J., Godballe, C., Mehlum, C. S. (2019). The Impact of Post-thyroidectomy Paresis on Quality of Life in Patients with Nodular Thyroid Disease // Otolaryngology Head and Neck Surgery. – Vol. 161(4). – P. 589-597. – DOI: https://doi.org/10.1177/0194599819855379.

3. Старостина С.В., Стаценко Я.А., Свистушкин В.М. Оптимизация комплексного подхода к коррекции голоса при эндокринопатиях (аналитический обзор) // Проблемы эндокринологии. – 2022. – Т. 68. – №2. – С. 48-55. – DOI: https://doi.org/10.14341/probl12822

4. Kurz, A., Leonhard, M., Denk-Linnert, D. M., Mayr, W., Kansy, I., Schneider-Stickler, B. (2021). Comparison of voice therapy and selective electrical stimulation of the larynx in early unilateral vocal fold paralysis after thyroid surgery. A retrospective data analysis //Clin Otolaryngol, – Vol 46(3). – P.530-537. – DOI: https://doi.org/10.1111/coa.13703.

5. Craig, J., Tomlinson, C., Stevens, K., Kotagal, K., Fornadley, J., Jacobson, B., Garrett, C. G., Francis, D. O. (2015). Combining voice therapy and physical therapy. A novel approach to treating muscle tension dysphonia. // Journal of Communication Disorders, – Vol 58. – P.169-178. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.jcomdis.2015.05.001.

6. Başer, E., Denizoğlu, İ. İ.. The efficiency of the DoctorVox voice therapy technique in conversion dysphonia and aphonia // Journal of Laryngology and Otology. – 2024. – Vol. 138(2), – P. 224-231. – DOI: https://doi.org/10.1017/S002221512300110X.

7. Бабаскин Д., Литвинова Т., Бабаскина Л., и др. Влияние электро- и ультрафонофореза фитокомплекса на микроциркуляторные и биохимические показатели у больных с остеоартрозом коленного сустава // Российский журнал физиотерапии. –2018. – Т. 25. – № 3. – С. 85-92.

8. Rubin A. D., Sataloff R. T. Vocal Fold Paresis and Paralysis // Otolaryngologic Clinics of North America. – 2007. – Vol. 40, No. 5. – P. 1109-1131. – DOI: 10.1016/j.otc.2007.05.012.

9. Шиленкова В.В. О реабилитации голоса при одностороннем парезе голосовых складок // Вестник оториноларингологии. – 2016. – Т. 81. – № 5. – С. 67-72.

10. Korean Society of Laryngology, Phoniatrics and Logopedics Guideline Task Force, Ryu C.H., Lee S.J., Cho J.G., et al. Care and Management of Voice Change in Thyroid Surgery: Korean Society of Laryngology, Phoniatrics and Logopedics Clinical Practice Guideline // Clinical and Experimental Otorhinolaryngology. – 2022. –Vol. 15(1). – P. 24-48. – DOI: 10.21053/ceo.2021.00633.

11. Švejdová A., Dršata J., Mejzlík J., et al. Injection laryngoplasty with hyaluronic acid for glottal insufficiency in unilateral vocal fold paralysis: a systematic review of the literature // European Archives of Oto-Rhino-Laryngology. – 2022. –Vol. 279(11). – P. 5071-5079. – DOI: 10.1007/s00405-022-07437-0.

12. Courey M.S., Naunheim M.R. Injection Laryngoplasty for Management of Neurological Vocal Fold Immobility // Advances in Otorhinolaryngology. – 2020. – Vol. 85. – P. 68-84. – DOI: 10.1159/000456684.

13. Sielska-Badurek E.M., Sobol M., Jędra K., et al. Injection laryngoplasty as miniinvasive officebased surgery in patients with unilateral vocal fold paralysis – voice quality outcomes // Wideochirurgia i Inne Techniki Maloinwazyjne. – 2017. – Vol. 12(3). – С. 277-284. – DOI: 10.5114/wiitm.2017.68868.

14. Stevens K., Stojadinovic A., Helou L. B., et al. The impact of recurrent laryngeal neuromonitoring on multi-dimensional voice outcomes following thyroid surgery // Journal of Surgical Oncology. – 2012. – Vol. 105(1). – P. 4-9. – DOI: 10.1002/jso.22063.

15. Dhillon V. K., Randolph G. W., Stack B. C. Jr., et al. Immediate and partial neural dysfunction after thyroid and parathyroid surgery: Need for recognition, laryngeal exam, and early treatment // Head & Neck. – 2020. – Vol. 42(12). – P. 3779-3794. – DOI: 10.1002/hed.26472.