Аутоиммунды гепатитпен ауыратын науқастарда иммуносупрессивті терапияның тиімділігін болжаушылардың клиникалық-иммунологиялық сипаттамасы және бағалауы

Аутоиммунды гепатит – этиологиясы белгісіз иммундық делдалданған қабыну бауыр ауруы, ол кез келген жастағы, жыныстағы және этникалық топтағы адамдарды зақымдауы мүмкін. Ересек халық арасындағы аурушаңдық географиялық орналасуына байланысты 100 000 адамға шаққанда 0,67-ден 2-ге дейін ауытқиды.

Аутоиммунды гепатит негізінен жас, еңбекке қабілетті адамдарға әсер етеді және үдемелі ағымға ие. Медициналық көмекке жүгінген кезде ересектердің шамамен үштен бірі және балалардың жартысы ауыр фиброз немесе бауыр циррозына шалдыққан, бұл өз кезегінде мүгедектік пен өлімжітімнің артуына әкеледі.

Зерттеудің мақсаты: бүкіл әлем бойынша аутоиммунды гепатитпен ауыратын науқастарда иммуносупрессивті терапияның тиімділігіне әсер ететін факторлардың клиникалық және иммунологиялық ерекшеліктері мен талдауы туралы өзекті деректерді көрсету.

Әдістер мен материалдар. 1993-2024 жылдар аралығындағы PubMed, Google Scholar және GoogleAcademia дерекқорындағы ағылшын тіліндегі басылымдар талданды.

Нәтижелер. Аутоиммунды гепатиттің қолайсыз ағымының болжамды факторларын анықтау терапияны оңтайландыруда шешуші рөл атқарады: клиникалық болжаушылар, зертханалық маркерлер,қатар жүретін аурулар.

Қорытындылар. Бұл әдеби шолу аутоиммунды гепатитті емдеудегі негізгі аспектілерді ашады және иммуносупрессивті терапияның тиімділігінің болжамдық факторлары мен болжаушыларын ескере отырып, терапияға дербестендірілген тәсілдің қажеттілігін атап өтеді.

1. Sucher E., Sucher R., Gradistanac T., Brandacher G., Schneeberger S., Berg T. Autoimmune Hepatitis-Immunologically Triggered Liver Pathogenesis-Diagnostic and Therapeutic Strategies // Journal of Immunology Research. – 2019. – Vol. 2019. – Article No. 9437043. – DOI: 10.1155/2019/9437043.

2. Werner M., Prytz H., Ohlsson B., Almer S., Björnsson E., Bergquist A., Wallerstedt S., Sandberg-Gertzén H., Hultcrantz R., Sangfelt P., Weiland O., Danielsson A. Epidemiology and the initial presentation of autoimmune hepatitis in Sweden: a nationwide study // Scandinavian Journal of Gastroenterology. – 2008. – Vol. 43(10). – P. 1232-1240. – DOI: 10.1080/00365520802130183.

3. Danielsson Borssén Å., Marschall H. U., Bergquist A., Rorsman F., Weiland O., Kechagias S., Nyhlin N., Verbaan H., Nilsson E., Werner M. Epidemiology and causes of death in a Swedish cohort of patients with autoimmune hepatitis // Scandinavian Journal of Gastroenterology. – 2017. – Vol. 52(9). – P. 1022-1028. – DOI: https://doi.org/10.1080/00365521.2017.1335772

4. Floreani A., Restrepo-Jiménez P., Secchi M. F., De Martin S., Leung P. S. C., Krawitt E., Bowlus C. L., Gershwin M. E., Anaya J. M. Etiopathogenesis of autoimmune hepatitis // Journal of Autoimmunity. – 2018. – Vol. 95. – P. 133-143. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.jaut.2018.10.020.

5. Vergani D., Mackay I. R., Mieli-Vergani G. Hepatitis // In b.: The Autoimmune Diseases: Fifth Edition. – Elsevier Inc. – 2013. – P. 889-907. – DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-384929-8.00061-7.

6. Gleeson D., Heneghan M.A.; British Society of Gastroenterology. British Society of Gastroenterology (BSG) guidelines for management of autoimmune hepatitis // Gut. – 2011. – Vol. 60(12). – P. 1611-1629. – DOI: 10.1136/gut.2010.235259.

7. Katsumi T., Ueno Y. Epidemiology and surveillance of autoimmune hepatitis in Asia // Liver International. – 2022. – DOI: https://doi.org/10.1111/liv.15155

8. Tunio N.A., Mansoor E., Sheriff M.Z., Cooper G.S., Sclair S.N., Cohen S.M. Epidemiology of Autoimmune Hepatitis (AIH) in the United States between 2014 and 2019: A Population-based National Study // Journal of Clinical Gastroenterology. – 2021. – Vol. 55(10). – P. 903–910. – DOI: https://doi.org/10.1097/MCG.0000000000001449

9. Liwinski T., Heinemann M., Schramm C. The intestinal and biliary microbiome in autoimmune liver disease – current evidence and concepts // Seminars in Immunopathology. – 2022. – DOI: https://doi.org/10.1007/s00281-022-00936-6.

10. Wong R. J., Gish R., Frederick T., Bzowej N., Frenette C. The impact of race/ethnicity on the clinical epidemiology of autoimmune hepatitis // Journal of Clinical Gastroenterology. – 2012. – Vol. 46(2). DOI: https://doi.org/10.1097/MCG.0b013e318228b781.

11. Freire A., Levy C. Ethnic and Racial Differences in Autoimmune Liver Diseases // Current Hepatology Reports. – 2018. – Vol. 17(2). – DOI: 10.1007/s11901-018-0399-5.

12. Lee B., et al. Race/ethnicity is an independent risk factor for autoimmune hepatitis among the San Francisco underserved // Autoimmunity. – 2018. – Vol. 51(5). – DOI: https://doi.org/10.1080/08916934.2018.1482884.

13. Sakhuja P., Goyal S. Autoimmune Hepatitis: From Evolution to Current Status – A Pathologist’s Perspective // Diagnostics. – 2024. – DOI: https://doi.org/10.3390/diagnostics14020210.

14. Johnson P. J., McFarlane I. G. Meeting report: International autoimmune hepatitis group // Hepatology. – 1993. – Vol. 18(4). – DOI: https://doi.org/10.1002/hep.1840180435.

15. Terziroli Beretta-Piccoli B., Mieli-Vergani G., Vergani D. Autoimmune Hepatitis: Serum Autoantibodies in Clinical Practice. – Springer, 2022. – DOI: https://doi.org/10.1007/s12016-021-08888-9.

16. Gatselis N.K., Zachou K., Koukoulis G.K., Dalekos G.N. Autoimmune hepatitis, one disease with many faces: etiopathogenetic, clinico-laboratory and histological characteristics // World Journal of Gastroenterology. – 2015. – Vol. 21(1). – P. 60-83. –DOI: https://doi.org/10.3748/wjg.v21.i1.60.

17. Heneghan M.A., Yeoman A.D., Verma S., Smith A.D., Longhi M.S. Autoimmune hepatitis // The Lancet. – 2013. – Vol. 382(9902). – P. 1433–1444. – DOI: 10.1016/S0140-6736(12)62163-1.

18. Buechter M., et al. Characteristics and Long-Term Outcome of 535 Patients with Autoimmune Hepatitis—The 20-Year Experience of a High-Volume Tertiary Center // Journal of Clinical Medicine. – 2023. – Vol. 12(13). – DOI: https://doi.org/10.3390/jcm1213419.

19. Costaguta A., Costaguta G., Álvarez F. Autoimmune hepatitis: Towards a personalized treatment // World Journal of Hepatology. – 2024. – Vol. 16(11). – P. 1225. – DOI: https://doi.org/10.4254/wjh.v16.i11.1225.

20. Xiong M. Guidelines on the diagnosis and management of autoimmune hepatitis (2021) // Chinese Journal of Internal Medicine (Zhonghua Neike Zazhi). – 2021. – Vol. 60(12). – DOI: https://doi.org/10.3760/cma.j.cn112138-20211112-00796.

21. European Association for the Study of the Liver. EASL Clinical Practice Guidelines: Autoimmune hepatitis // Journal of Hepatology. – 2015. – Vol. 63(4). – P. 971-1004. – DOI: 10.1016/j.jhep.2015.06.030.

22. Mack C.L., et al. Diagnosis and Management of Autoimmune Hepatitis in Adults and Children: 2019 Practice Guidance and Guidelines From the American Association for the Study of Liver Diseases // Hepatology. – 2020. – Vol. 72(2). – DOI: https://doi.org/10.1002/hep.31065/suppinfo.

23. Wei X., Cheng X., Luo Y., Li X. Umbilical Cord-Derived Mesenchymal Stem Cells Attenuate S100-Induced Autoimmune Hepatitis via Modulating Th1 and Th17 Cell Responses in Mice // Stem Cells International. – 2023. – Vol. 2023. – DOI: https://doi.org/10.1155/2023/9992207.

24. Sierra R., et al. Autoimmune Hepatitis Management: Recent Advances and Future Prospects // Livers. – 2024. – Vol. 4(2). – P. 240-252. – DOI: https://doi.org/10.3390/livers4020017.

25. Guba A., Kováts P., Mezei Z.A., Papp M., Csősz É., Kalló G. Analysis of Azathioprine Metabolites in Autoimmune Hepatitis Patient Blood – Method Development and Validation // International Journal of Molecular Sciences. – 2024. – Vol. 25(20). – DOI: https://doi.org/10.3390/ijms252011233.

26. Snijders R., et al. An open-label randomisedcontrolled trial of azathioprine vs. mycophenolate mofetil for the induction of remission in treatment-naive autoimmune hepatitis // Journal of Hepatology. – 2024. – Vol. 80(4). – DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhep.2023.11.032.

27. Tasneem A. A., Luck N. H. Autoimmune hepatitis: Clinical characteristics and predictors of biochemical response to treatment // Journal of Translational Internal Medicine. – 2020. – Vol. 8(2). – DOI: https://doi.org/10.2478/jtim-2020-0016.

28. Dalekos G. N., et al. Long-term results of mycophenolate mofetil vs. azathioprine use in individuals with autoimmune hepatitis // JHEP Reports. – 2022. – Vol. 4(12). – DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhepr.2022.100601.

29. Puustinen L. Autoimmune hepatitis: Epidemiology, prognosis and follow-up. Helsinki: Helsingin yliopisto. – 2019. – 69 p.

30. Gleeson D. Long-Term Outcomes of Autoimmune Hepatitis // Clinical Liver Disease. – 2019. – Vol. 14(1). – P. 23-31. – DOI: https://doi.org/10.1002/cld.797.

31. Aljumah A. A., et al. Clinical Presentation, Treatment Outcome and Predictors of Severity in Autoimmune Hepatitis: A Retrospective, Multicenter Experience // Journal of Gastroenterology and Hepatology Research. – 2016. – Vol. 5. – P. 2047-2051. – DOI: 10.17554/j.issn.2224-3992.2016.05.663.

32. Czaja A. J. Diagnosis and management of autoimmune hepatitis. – W. B. Saunders, 2015. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.cld.2014.09.004.

33. Chung Y., Rahim M. N., Graham J. J., Zen Y., Heneghan M. A. An update on the pharmacological management of autoimmune hepatitis. – Taylor and Francis Ltd. – 2021. – Vol. 22(11). – P. 1475-1488. – DOI: 10.1080/14656566.2021.1895747.