Өзектілігі. Қазіргі уақытта әлемде жыл сайын тоқ ішек қатерлі ісігінің миллионға жуық жаңа жағдайы тіркеледі, бұл пациенттердің жартысынан көбін өлімге әкеледі.
Зерттеудің мақсаты – тоқ ішек қатерлі ісігінде тұрақты ДНҚ / РНҚ вирустары бар науқастарда қанның биохимиялық көрсеткіштерінің өзгеруін анықтау.
Зерттеуге арналған материал қатерлі ісік диагнозы қойылған науқастардың қан сарысуының үлгілері болды. Зерттеу көрсеткендей, вирустық ДНҚ / РНҚ-мен ұзақ уақыт байланыста болған кезде тоқ ішекте тұрақты биохимиялық өзгерістер пайда болады, негізінен Эпштейн-Барр вирусы мен
цитомегаловирустың ДНҚ-сы ұзақ уақыт сақталады. Зерттелетін адамдардың сарысуындағы ең динамикалық көрсеткіштер ферменттер, креатинин, билирубин, альбумин, триглицеридтер, гамма-глутамилтрансфераза, микроэлементтер және иммуноглобулиндер болды.
Нәтижелері. Жалпы алғанда, жалпы ақуыз, мочевина, холестерин, жоғары тығыздықтағы липопротеидтер және төмен тығыздықтағы липопротеидтер салыстырмалы түрде тұрақты болды.
Биохимиялық параметрлердің вирустық ДНҚ-ға сенімді тәуелділігі анықталды: тоқ ішек қатерлі ісігі үшін Эпштейн-Барр вирусы мен цитомегаловирустың ДНҚ-сы ең маңызды болды.

Мақсаты. Алматы қаласы мен Алматы облысының тұрғындарының арасында шумақтық сүзілу жылдамдығын анықтау деректері бойынша бүйрек қызметінің бұзылуының таралуын зерттеу.
Материалдармен әдістер. 18 бен 69 жас аралығындағы 1575 ересек адам зерттелді, шумақтық сүзілу жылдамдығын анықтау CKD-EPI формуласы бойынша жынысты, пациенттің жасын және қан сарысуындағы креатинин концентрациясын қамтумен жүргізілді, сонымен қатар талдауға жыныстық жас, әлеуметтік сипаттамалар, сондай-ақ жүрек-қантамырлар қаупінің факторлары енгізілді: жалпы холестериннің артуы; төмен тығыздықтағы липопротеидтер; жоғары тығыздықтағы липопротеидтер, триглицеридтер; іштің семіздік дәрежесін, аш қарынға плазмадағы глюкоза анықталды.
Нәтижелері. Шумақтық сүзілу жылдамдығы 1553 респондентте бағаланды, бұл бақылау жағдайының 97,2 % құрады, зерттелетін популяция бойынша жалпы шумақтық сүзілу функциясының орташа мәні 101,9 ± 18,2 мл/мин/1,73 м2, жоғары/оңтайлы шумақтық сүзілу жылдамдығы бар адамдар (76,7 %) және шумақтық сүзілу жылдамдығы төмендеген адамдар (23,2 %), бүйрек қызметі бұзылған респонденттер арасында ШСЖ деректері бойынша Алматы қаласы мен облыста тұратын әйелдер (90 %), егде жастағы адамдар (37,1 %), қала тұрғындары (72,3 %), сондай-ақ абдоминалдық семіздік (75 %) және жоғары дәрежелі артериялдық гипертония (25,88 %) зардап шегетін респонденттер жиі кездесті.
Қорытынды. Алматы қаласы мен Алматы облысының тұрғындары арасында CKDEPI, KDIGO, 2024 формуласы бойынша анықталған шумақтық сүзілу жылдамдығы бойынша анықталған бүйрек қызметін бағалау кезінде респонденттердің 23,2 % төмендеген ренальды функциясы анықталды, бұл ретте осы зерттеу топта әйел жынысты, егде жас (60-69 жас) адамдар, қала тұрғындары жиі кездесті, кардиометаболикалық қауіп факторларының ішінде абдоминалды семіздік, артериялық гипертонияның жоғары дәрежесі маңызды болды.

Зерттеудің мақсаты – ауыз қуысының клиникалық диагностикаланған ықтимал қатерлі ауруларды ауыз-жұтқыншақтың жалпақ жасушалы карциномасымен байланысын зерттеу.

Әдістері. Зерттеуге 2015 жылдан 2020 жылға дейінгі кезеңде республикалық мамандандырылған онкология және радиология ғылыми-практикалық медициналық орталығында
және оның Ташкент қалалық, Самарқанд облыстық филиалдарында емдеуден өткен Т1-4N0-3М0 жалпақ жасушалы карциномасы бар 62 пациент енгізілді. Иммуногистохимия көмегімен формалинмен бекітілген және парафинге құйылған ісік үлгілеріндегі p16INK4a, PD-L1 және P53 W/M (W – жабайы түрі; m – мутантты түрі) ақуыздарының экспрессиясы зерттелді. Иммуногистохимия p16ink4a адам папилломавирусының мәртебесін анықтау үшін пайдаланылды. Зерттелген емделушілерде ауыз қуысының клиникалық диагностикаланған ықтимал қатерлі ауруларының табиғи ағымын және олардың молекулалық маркерлермен Пирсон корреляциясы бағаланды.
Нәтижелер. Пациенттердің 9,7 % (6 / 62) ауыз қуысының клиникалық диагностикаланған ықтимал қатерлі аурулары, ал 14,5 % (9 / 62) ауыз қуысының папилломасы анықталды. Барлық
ауыз қуысының ауруларының үлгілері адам папилломавирусы теріс тобына, ал папилломалар адам папилломавирусы оң тобына жатады (p < 0,001). Ауыз қуысының ықтимал қатерлі аурулары PD-L1
(p = 0,719)-мен әлсіз оң корреляцияға ие, p53М-мен орташа оң (p = 0,251), ерлер жынысымен орташа оң (p = 0,023) және жаспен әлсіз оң корреляцияға ие (p = 0,796). Папиллома адамның оң папиллома вирусы күйімен күшті оң корреляцияға ие (р < 0,001), орташа оң корреляцияға ие р53W (p = 0,002) және ерлер жынысымен әлсіз оң корреляциясы (p = 0,512).
Қорытынды. Ауыз қуысының ықтимал қатерлі ауруларыныңтіндеріндегі немесе клиникалық қалыпты ауыз қуысының шырышты қабығындағы p16ink4a/PD-L1/P53w/p53M ақуыздарының экспрессиясын бағалау ауыз қуысының жалпақ жасушалы карциномасының даму қаупін  қалыптастыру үшін пайдалы тірек болуы мүмкін.

Бұрын Вегенер гранулематозы деген атаумен белгілі полиангиитті гранулематоз – аутоиммунды антинейтрофилді цитоплазмалық антиденелер, жүйелі васкулитпен ассоциирленген, прогрессивті
ағымға ие. Полиангитті гранулематоз ең ауыр және болжамы қолайсыз жүйелі васкулиттердің бірі және оның жиілігі балалар арасында артып келеді. Мақалада полиангитті гранулематоз бойынша
заманауи әдебиеттерге шолу келтірілген, бұл шолу аурудың этиологиясы, патогенезі, клиникалық көріністері, сондай ақ дәрігерлік қателіктерді болдырмау үшін қазіргі уақытта жаңартуды және
жүйелендіруді талап ететін диагностиканың мәселелерін қамтиды. Сонымен қатар мақалада жоғарғы тыныс жолдарының, өкпенің, бүйректің зақымдануы бар полиангиитті гранулематоздың жайылған түрі анықталған 12 жасар баланың жағдайы келтірілген, бұл жағдай ілеспелі патологиямен жүрген гранулематозды диагностикалаудың қиындықтарын анық көрсетеді. Клиникалық мысалда ПАГ-дың қайтымсыз асқынуларының алдын алу үшін дер кезінде дұрыс емді тағайындау мақсатында органдар мен жүйелердің жағдайын ертерек кешенді бағалаудың маңыздылығы талқыланады.

Туберозды склероз – терінің, жүйке жүйесінің және ішкі ағзалардың нейроглия жасушаларының пролиферациясының, миграциясының және дифференциациясының бұзылуымен
байланысты зақымдануымен сипатталатын факоматоздар тобының генетикалық ауруы. Туберозды склероз көбінесе көптеген мүшелерді зақымдайды, ал жаңадан анықталған туберозды склероз
жағдайларын емдеу әдетте көп салалы болып табылады, бұл туберозды склерозы бар науқастарды кешенді клиникалық басқаруға қиындық тудырады. Дәстүрлі түрде туберозды склероз терапиясы
негізінен хирургиялық емдеуден және симптоматикалық демеуші терапиядан тұрады. Дегенмен, соңғы жылдары дәл медицина тұжырымдамасы ұсынылды және молекулалық мақсатты терапияға
көбірек көңіл бөлінді.
Мақалада генетикалық анықталған полисистемалық аурудың – туберозды склероздың (Бурневилл-Прингл ауруы) сирек кездесетін жағдайы сипатталған. Туберозды склерозды дұрыс және
уақтылы диагностикалау өте маңызды, сондықтан мақалада қазіргі эпидемиологиялық мәліметтер, ауруды диагностикалау мен емдеудің генетикалық және клиникалық критерийлері егжей-тегжейлі
сипатталған. Туберкулезді склерозбен ауыратын науқастың ауру тарихының мысалында балалық шақтағы аурудың ерекшеліктері талданады.

Паркинсон ауруы ең көп таралған екінші нейродегенеративті ауру болып табылады және оның таралуы келесі ұрпақ ішінде екі есе артады деп болжануда. Дегенмен, Паркинсон ауруын уақтылы
диагностикалау қиын міндет болып қала береді және аурудың ең ерте кезеңдерін анықтау маңызды болып табылады. Бұл жұмыста біз егде жастағы науқаста Паркинсон ауруының классикалық түрін
диагностикалау жағдайын сипаттадық.
Бұл жұмыста біз Алматы қаласының Орталық қалалық клиникалық ауруханасының неврология бөлімшесінде Паркинсон ауруы диагнозы кеш қойылған егде жастағы науқаста
Паркинсон ауруының классикалық түрі диагностикасының клиникалық жағдайын сипаттадық. Клиникалық және аспаптық мәліметтер негізінде диагноз қойылды: Паркинсон ауруы, акинетикалық-ригидті түрі, постуральды тұрақсыздық жоқ. Хен мен Яру бойынша 4-кезең. Ұсынылған клиникалық мысал Паркинсон ауруының классикалық нұсқасын көрсетеді. Симптомдардың бірте-бірте дамуы және егде жастағы науқаста типтік моторлы және моторлы емес көріністердің болуы бізге Паркинсон ауруының диагнозын клиникалық түрде орнатуға мүмкіндік берді. 

Бүгінгі таңда сәулелі диагностика саласы қарқынды дамуда. Сондықтан цифрлық дәуірде өскен, жаңа технологияларды жетік меңгерген радиологтардың жаңа ұрпағы ғана емес,
тәжірибелі мамандардың да осы қарқынға ілесуі өте маңызды.
 Мақсаты. Ақпаратты, соның ішінде аурулардың диагностикасы жайында, нәтижелі және сапалы меңгеруге қол жеткізетін заманауи радиологиялық ресурстары бар қосымшаларды табу.
Бұл мақала үшін біз танымал және тәуелсіз зерттеулермен танысып, ең қызықты әрі пайдалы қосымшалармен таныстық. Сонымен қатар, бұл қосымшалардың артықшылықтары мен кемшіліктерін атап өттік.