ӘДЕБИ ШОЛУЛАР
Ұсынылған шолу мақаласының авторы оқырманды ацидоз сияқты маңызды клиникалық мәселенің негіздерімен таныстырады. Тыныс алу және метаболикалық ацидоз бөлінеді, ол өз кезегінде метаболикалық, экзогендік және экскреторлық болып бөлінеді. Жинақталған метаболизм өнімдерінің сапалық құрамына байланысты лактатты ацидоз және кетоацидоз бөлінеді. Лактат ацидозы мен кетоацидоздағы Дегидратация және гиповолемия гломерулярлық фильтрация жылдамдығының төмендеуіне және бүйректің экскреторлық функциясының төмендеуіне байланысты ацидоздың нашарлауына ықпал етеді. Лактатты ацидозбен ауыратын науқастардың болжамы ауыр. Perez et al мәліметтері бойынша., (1965), Weil, Afifi (970) лактат деңгейі 4,4 моль/л-ден асатын науқастардың өлім-жітімі негізгі ауруға 18-ден 73% - ға дейін байланысты.
Автор оқырманды лактатты ацидозды түзету принциптерімен және метаболикалық ацидозды өтеу механизмдерімен егжей-тегжейлі таныстырады. Метаболикалық ацидозды өтеудің физиологиялық механизмдері ең алдымен өкпе мен бүйрек арқылы жүзеге асырылады. Мақалада бүйрек патологиясындағы экскреторлық ацидоз түрлері және түтікшелі ацидоз түрлері қарастырылады, дистальды және проксимальды түтік шелі ацидоздың себептері талданады.
Адам ағзасында метаболизм процесінде бір күн ішінде қышқыл өнімдердің көп мөлшері түзіледі. Жасушадағы метаболизмнің негізгі өнімдері [h+] иондарының бөлінуімен диссоциацияланатын қышқылдар болып табылады, бірақ буферлік жүйелердің арқасында жасушаішілік ортаның қышқылдануы болмайды. Тотығу процестері тіндерде ұшпа көмір қышқылын және күкірт қышқылы (метионин мен цистиннің ыдырауында), зәр қышқылы (нуклеопротеидтердің ыдырауында), әртүрлі молекулалық салмақтағы бос май қышқылдары, сондай-ақ бейорганикалық фосфаттар сияқты ұшпайтын қышқылдарды шығарады. Күні бойы асқазанның шырышты қабығында 2-3 литрге дейін тұз қышқылы түзіледі.
Қанның, интерстициальды және жасушалық секторлардың РН тұрақтылығын сақтау органдар мен тіндердің қызметі үшін оңтайлы деңгейде РН қолдайтын буферлік жүйелермен қамтамасыз етіледі.
БІРТУМА ЗЕРТТЕУЛЕР
Бұл жұмыстың мақсаты амиодарон (а) инфузиялық терапиясын алатын науқастарда АФ пароксизмдерін тоқтатуға ранолазиннің (Р) қолдануға рұқсат етілген дозаларының үлесін бағалау болды.
Бұл зерттеуге 133 пациент кірді (66±10 жас, 4 42%). Барлық пациенттер амиодарон инфузиясы басталғанға дейін 48 сағаттан аз уақытқа созылған атриальды фибрилляция пароксизмін дамытты. Барлық пациенттерде фармакологиялық кардиоверсияға қарсы көрсетілімдер болған жоқ. Барлық пациенттерге амиодарон болюсіне 5 мг/кг масса енгізілді, содан кейін 50 мг/сағ үздіксіз инфузия.амиодарон инфузиясы 48 сағатқа дейін созылды және синус восстановленияағы қалпына келген кезде тоқтады. Ритм қалпына келгеннен кейін бірден пациенттер амиодаронды тәулігіне 200 мг дозада ауызша қабылдауға ауыстырылды.
Енгізілген пациенттер 3 топқа бөлінді, 1мен Топ (А тобы, 44 пациент) тек амиодаронды хаттама бойынша алды, 2мен топ (р500+А тобы, 42 пациент) амиодарон болусын тағайындау кезінде 500 мг ранолазин ішке қабылданды және ол сол дозада (500 мг)әр 12 сағат сайын ауызша қабылдауды жалғастырды, 3мен тобы (P1000+a тобы, 47 пациент) амиодарон болусын тағайындау кезінде 1000 мг ранолазин ішке қабылданды және ол әр 12 сағат сайын бірдей дозада (1000 мг) ішке қабылдауды жалғастырды. Науқастарды топтарға рандомизациялау жүргізілмеді, бірақ кейінгі талдау кезінде пациенттердің демографиялық және клиникалық сипаттамалары бойынша айтарлықтай айырмашылықтар болмағаны белгілі болды. ЭКГ инфузияның барлық уақытын бақылап отырды және ЭКАҚТЫ қалпына келтіру сәті міндетті түрде ЭКГ-ға бекітілді. 3 уақыт артта қалды (алғашқы 12 сағат, яғни ранолазиннің 2 дозасын қабылдағанға дейін, алғашқы 24 сағат, яғни ранолазиннің 3 дозасын қабылдағанға дейін және 48 сағат).
А тобындағы алғашқы 12 сағат ішіндемаақты қалпына келтіру науқастардың 36% - у, р500 + А тобында 6ақты қалпына келтіру науқастардың 64% - у болды (p= ,0177 А және Р500+А арасында Хи-квадрат критерийі бойынша), р1000 + А тобында ритақ науқастардың 72% - восстанов қалпына келді (p= ,0012 арасында А және Р1000 + а критерийі бойынша хиквадрат). Алғашқы 24 сағат ішінде синус ритағының қалпына келуі А, Р500+А және Р1000+а топтарында 66%, 83% (p=,1087 А және Р500+а арасында хи-квадрат критерийі бойынша) және 87% (p= ,0305 А және Р1000+А арасында Хи-квадрат) сәйкесінше. 48 сағаттан кейінмаақты қалпына келтіру 77%, 93%(p= ,0862 арасында А және Р500+А Хи-квадрат критерийі бойынша), 98%(p= ,0071 арасында А және Р1000+а Хи-квадрат критерийі бойынша) А, Р500+А және Р1000+топтарында байқалдыА. инфузия және Р қабылдау кезінде айқын жанама әсерлер байқалмады.
Бұл зерттеуде амиодаронға ранолазин қосу қауіпсіз және жақсы төзімді болды және оның тиімділігі амиодаронға қарағанда жоғары болды. Амиодарон инфузиясымен әр 12 сағат сайын 1000 мг ранолазиннің рұқсат етілген ең жоғары дозасының комбинациясы қолданудың алғашқы 12 сағатында максималды тиімділікті көрсетеді – синус восстановленияағының 72% қалпына келуі, ол 48 сағатқа дейін 98% жетеді, салыстырмалы төзімділікпен амиодарон монотерапиясынан айтарлықтай асып түседі. Амиодарон инфузиясымен әр 12 сағат сайын 500 мг ранолазиннің аз дозасын қолдану амиодарон монотерапи- ясынан басында – алғашқы 12 сағатта және соңында – 48 сағатта айтарлықтай асып түседі және Р+А максималды комбинациясына жеке төзбеушілік жағдайында ұсынылуы мүмкін.
КЛИНИКАЛЫҚ ЖАҒДАЙ
Туа біткен жүрек ақаулары (ТЖА) ең көп таралған ақаулар болып табылады. Балаларда барлық даму ақауларының құрылымында ТЖА 30% жағдайда кездеседі және жас балалар өлімінің ең көп тараған себептерінің бірі болып табылады, барлық ТЖА ішінде 5-8% кездесетін Фалло тетрадасы болып табылады.
Аурулардың халықаралық классификациясы бойынша : Q 21.3 Фалло тетрадасы- өкпе артериясының стенозы немесе атрезиясы, аорта декстропозициясы және оң жақ қарыншаның гипертрофиясы бар қарыншалық перде ақауы.
Аурудың алғашқы баяндамалары М. Стенсенге тиесілі (1673). А.А. Киссель (1887) бірінші болып ақаудың интравитальді диагностикасын жүргізді.
Француз дәрігері Эйеппе-Луи Артур Фалло (1888) «көк» аурудың төрт компонентінің клиникалық белгісі үшін «тетрада» терминін енгізді. Фалло тетрадасының клиникасы әртүрлі болуы мүмкін, гемодинамикалық бұзылулардың өзгермелілігіне байланысты. Гемодинамикалық бұзылулардың ауырлығы және ақаудың ауырлығы өкпе артериясының тарылу дәрежесімен анықталады, ол жеңіл стеноздан оның толық атрезиясына дейін болуы мүмкін.
Фалло тетрадасы үлкен қарынша аралық перде ақауымен (перимембраналық субаорталық) және қолқа декстропозициясымен сипатталады, яғни қолқа саңылауының оңға жылжуы, ол қарыншааралық қалқада «ат үстінде отырады» және оң жақ қарыншадан аортаның люменіне тікелей шығу бар.
Осылайша, екі қан ағыны аортаға түседі - оң жақ қарыншадан (веноздық) және сол жақ қарыншадан (артериялық).
Ақаулықтың төртінші белгісі – оң жақ қарыншаның гипертрофиясы, ол қайталама компенсаторлық компонент болып табылады. Фалло тетрадасы бар баланың жағдайы хирургиялық түзетусіз қиындай береді. Қазіргі уақытта ерте хирургиялық емдеудің әлемдік тенденциясы бар. Балалар кардиохирургтары өмірдің бірінші жылында операция жасау қажеттілігі туралы айтады. Біздің зерттеуімізде біз бала өмірдің бірінші жылындағы операцияның маңыздылығы туралы айтқымыз келеді.
Өкпе туберкулезі (ТБ) мен қант диабетінің (ҚД) қосарланып келуі қазіргі фтизиатрияның өзекті мәселелерінің бірі болып қала береді. ҚД асқынуларына байланысты өкпе туберкулезі мен қант диабетін емдеу күрделі мәселе болып табылады [3]. Сонымен бірге гипергликемиядан туындаған метаболикалық процестердің бұзылуы фонында дененің әртүрлі мүшелері мен жүйелерінің зақымдануы пайда болады [1, 3]. Қант диабетінің асқынуларының болуы пациенттерді емдеудің тиімділігін төмендететін, химиотерапияның толық және үздіксіз курсының мүмкіндігін шектейтін туберкулезге қарсы препараттарға (ТҚП) жағымсыз реакциялардың (ЖР) даму қаупін арттырады. Тиісінше, қант диабетімен бірге өкпе туберкулезімен ауыратын науқасты параллельді емдеу және басқару өте қиын және проблемалық. Осы жағдайды ескере отырып, авторлар фтизиатрлардың кең тобымен өздерінің клиникалық тәжірибесімен бөлісуді қажет деп санады.
ӘР ТҮРЛІ
Психиатрия және наркология кафедрасының тарихы 1992 жылы университеттің «Қазақстан-Ресей медициналық университетінің» Мемлекеттік емес білім беру мекемесінің саяси және экономикалық реформалар мен өзгерістер аясында құрылуымен тығыз байланысты, ол осы уақытқа дейін еліміздің ірі жеке жоғары оқу орындарының бірі болып табылады.
Бастапқыда кафедралар ірі және кіші субъектілерге бөлінді, ал үлкендері көптеген шағын субъектілердің бірлестігі болды, бұл неврология кафедрасының субъектісі болған психиатрия және наркология кафедрасынан тыс қалмады.
Мақалада психиатрия және наркология кафедрасының даму тарихы туралы мәліметтер бар, сонымен қатар оны меңгерушілердің ғылыми жолы қарастырылады. Кафедраның дербес бөлімшеге айналу процесі көрсетілді және қазіргі кезеңдегі оның дамуының негізгі үрдістері баяндалды. Қазіргі уақытта психиатрия және наркология кафедрасы ҚазРесмедуниверситеттің барлық факультеттерінің студенттерін Денсаулық сақтау министрлігінің сұраныстарына толық сәйкес келетін жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім алуда даярлауды жүзеге асыратын жоғары мамандандырылған оқытушылармен толық көлемде жасақталған.
ISSN 2790-1297 (Online)