Созылмалы ми ишемиясы бұл – ми тамырларының жиі кездесетін патологияларының бірі, оның патогенезі ми перфузиясының үдемелі төмендеуіне негізделген, бұл жүйке жасушаларының одан әрі өлімімен жүйке тінінің гипоксиясына әкеледі. Церебральды қан ағымының созылмалы жеткіліксіздігі симптоматикалық түрде әр түрлі көрінеді, бірақ симптоматикаға қарамастан пациенттердің өмір сүру сапасы айтарлықтай төмендейді, ал кейбір жағдайларда бұл мүгедектікке әкелуі мүмкін. Сонымен қатар, мидың бірқатар аймақтарының қатысуымен префронтальды қыртыстың субкортикальды байланыстары бұзылады, бұл қан тамырларының когнитивті бұзылыстарының генезисінің негізгі кезеңі болып табылады, олардың дәрежесі жеңіл тапшылықтан деменцияға дейін өзгереді. Бүгінгі күні клиникаға дейінгі кезеңде интеллектуалды мнестикалық бұзылуларды анықтау үшін фтор-18 глюкоза – 2(18F)-фтор-2-дезокси-Д-глюкоза таңбаланған позитронды эмиссиялық компьютерлік томография пайдаланылуы мүмкін. Бұл әдіс метаболизмді сенімді бағалауға және орталық жүйке жүйесінің әртүрлі құрылымдық бөліктерінің функционалды бұзылуына байланысты көрінеді.
Үлгіге созылмалы ми ишемиясы бар 36 пациент кірді. Зерттеу аясында бұл пациенттерге келесі диагностикалық процедуралар жүргізілді: неврологиялық тексеру, психикалық жағдайды қысқаша зерттеу шкаласы бойынша бағалау, MOCA, және SF-36, сонымен қатар 18-фтородезоксиглюкозамен позитронды-эмиссиялық томография жасалды. Созылмалы ми ишемиясы бар барлық пациенттерде когнитивті бұзылулар және өмір сапасы төмендеді.
Нәтижелер. Позитронды эмиссиялық компьютерлік томографияға сәйкес церебральды қан ағымы жеткіліксіз аймақтар (префронтальды қыртыс, париетальды және уақытша лобтар) анықталды, бұл когнитивті дисфункцияның көрінісіне сәйкес келеді. Сондай-ақ, апрактогностикалық бұзылулардың ауырлығы, мнестикалық бұзылулар және мидың париетальды бөлігінің алдыңғы артқы аймақтары мен сол жақ самай бөлігінді гипоперфузия дәрежесі арасында корреляция табылды. Зерттеу барысында интеллектуалды функциялардың бұзылу дәрежесі мен жүйке тінінің зақымдану көлемі арасындағы статистикалық маңызды байланыс табылғандығы да маңызды.
Қорытындылар. Когнитивті бұзылыстың болуы мен дәрежесін, сондай-ақ өмір сапасының төмендеуін мидың метаболизмі туралы деректермен салыстыру патологиялық процестердің мәні туралы жаңа түсінік алуға, цереброваскулярлық аурулардың патогенезі туралы білімді тереңдетуге және мақсатты емдеу-профилактикалық араласулардың бағыттарын анықтауға мүмкіндік берді.
Қорытынды. Ретроградты біріншілік дистальды әдіс техникалық тұрғыдан қарапайым және асқынулары азырақ болады. Бұл әдісті гематоманың пайда болу қаупі жоғары күрделі емделушілерде негізгі әдіс ретінде немесе антеградтық феморальды әдіске балама ретінде пайдалануға болады.

Қазіргі әлемде фармацевтикалық білім болашақ кәсіби мансапты қалыптастыруда ажырамас рөл атқарады. Фармация жолын таңдаған студенттердің мүдделерін түсіну болашақта сапалы фармацевтикалық көмек көрсетудің негізгі факторына айналады. Бұл зерттеу осы мамандықты таңдауға әсер ететін мотивациялық факторларды талдауға, сондай-ақ оқытудың әртүрлі кезеңдеріндегі қатысу динамикасын зерттеуге бағытталған.
Материалдар мен әдістер. Зерттеудің мақсатын жүзеге асыру үшін әлеуметтанулық сауалнама жүргізілді. Зерттеу нысандары «Қарағанды медициналық университеті» КЕАҚ «Фармация» мамандығының 1-5 курс студенттері болды.
Зерттеу нәтижелері бұл мамандықты таңдаудың ең маңызды мотивтері мамандықтың беделі, диплом алу және адамдарға пайда әкелуге деген ұмтылыс екенін анықтады. Дегенмен, студенттердің қызығушылықтары оқудың әртүрлі кезеңдерінде өзгеруі мүмкін екенін атап өткен жөн. Бірінші курс студенттері білім алуға көбірек қызығушылық танытады, ал жоғары курс студенттері кәсіпті игеруге бейім. Бұл зерттеудің практикалық маңыздылығы студенттердің мотивация деңгейі олардың кәсіби дайындығына және болашақта сапалы фармацевтикалық қызмет көрсету қабілетіне тікелей әсер етеді.
Қорытындылар.Алынған нәтижелер фармацевтикалық білім беру саласында одан әрі зерттеулер мен практикалық қолдану үшін құнды ақпарат береді. Бұл болашақ фармацевтер үшін жақсы дайындықты қамтамасыз ете отырып, студенттердің мотивациясын және білім беру бағдарламаларын олардың жеке қажеттіліктеріне бейімдеуді жақсырақ түсінуге ықпал етеді.

Балаларды қызылшаға қарсы вакцинациялаудың әдеттегі күнтізбесіне қарамастан, ковидтен кейінгі кезеңде қызылшамен сырқаттанушылықтың жоғарылауы, ауыр ағым және өлім жағдайлары байқалды.
Бұл жұмыстың мақсаты – осы инфекция бойынша эпидемиологиялық жағдайдың нашарлауын көрсететін қызылша клиникасының болжаушыларын анықтау.
Материалдар мен әдістер. 2023-2024 жылдары Алматы қ. балалар қалалық клиникалық жұқпалы аурулар ауруханасы ауруханасына жатқызылған науқастарда қызылша жағдайлары ретроспективті талданды.
Нәтижелер. 2023-2024 жылдардағы қызылшаның эпидемиологиялық және клиникалық көрінісін талдау қазіргі уақытта қызылша I – 2103 (19 %), II – 3752 (34 %) және III – 3082 (28 %) жас топтарында басым басым болатын әртүрлі жас топтарындағы балаларда тіркелгенін көрсетті. Соңғы 2 жылда қызылша ауруының ауыр ағымы байқалады, әсіресе I – 2059 (19 %), II – 3677 (34 %) және III – 3022 (28 %) жас топтарындағы балаларда. Ұлдар – 4637 (54 %) жағдай қыздарға қарағанда жиі ауырады-3973 (46 %). Қызылшаның жиі кездесетін асқынулары-пневмония, отит медиасы, диарея, менингит және энцефалит жағдайлары.
Қорытындылар. Қызылшаның ауыр түрлері I, II, III топтағы балалар арасында басым болды. Жоғары сырқаттанушылық пен ауырлықтың себебі вакцинацияның жеткіліксіздігі немесе оның болмауы болды. Осылайша, вакцинация кестесін 1 жылдан бастап және эпидемиялық көрсеткіштер бойынша өмірдің 9 айынан бастап қатаң сақтау қажет. Тәуекел топтарын – фондық аурулары, даму ақаулары, созылмалы аурулары бар балаларды, сондай-ақ Мектепке дейінгі және мектеп мекемелеріндегі балаларды вакцинациялау ұсынылады.

Халықаралық жүрек және өкпе трансплантациясы қоғамының (ISHLT) тіркеліміне сәйкес жыл сайын шамамен 5000 жүрек трансплантациясы жасалады. Терминалдық жүрек жеткіліксіздігінің табиғи ағымымен салыстырғанда, жүрек трансплантациясынан кейінгі өмір сүру деңгейі жоғары деңгейде, осыған байланысты трансплантация белсенділігі жыл сайын артып келеді.
Бұл мақалада жүрек жеткіліксіздігінің соңғы сатысы бар реципиентке жүректі сәтті ортотопиялық биатриалды трансплантациялаудың клиникалық жағдайы келтірілген, ерекшелігі операция алдында көлемі 1070 мл, индекстелген көлемі 660 мл/м², ұзындығы 10,3 см болатын алып сол жақ жүрекшенің болуы.
Мақалада созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің соңғы сатысындағы реципиентке ортотопиялық биатриалды трансплантациялаудың сәтті жүргізудің клиникалық жағдайы келтірілген, ерекшелігі операция алдында көлемі 1070 мл, индекстелген көлемі 660 мл/м², ұзын ось бойынша 10,3 см болатын алып сол жақ жүрекшенің болуы. Алып сол жақ жүрекше – сирек кездесетін патология, ол қуыстың шамадан тыс кеңеюімен сипатталады. Әдеби мәліметтерге сүйенсек, бұл дерттің пайда болу жиілігі 0,3 %-ды құрайды. Сол жақ жүрекшенің үдемелі кеңеюі айқын митральды регургитациямен және науқастың ауру тарихындағы жүрекшелердің фибрилляциясымен байланыстырылды. Науқастың операция алдындағы жағдайы, хирургиялық араласу және операциядан кейінгі науқастың ерекшеліктері сипатталған. Зертханалық көрсеткіштердің, аспаптық зерттеулердің және функционалдық сынақтардың мониторингін қоса алғанда, жыл бойы науқастың жай-күйіне динамикалық бағалау жүргізілді.

Жедел аорта диссекциясы клиникалық көріністердің әртүрлілігіне байланысты жиі «ұлы маскарад» деп аталады. Клиникалық көріністер жиі жедел коронарлық синдром, жүрек аритмиясы, өкпе эмболиясы және инсульт сияқты басқа аурулармен байланысты белгілер мен белгілерді қамтитындықтан, аорта диссекциясының бастапқы қате диагнозы 34 % жағдайда кездеседі.
Біз гипертензиямен ауыратын 54 жастағы ер адамның жағдайын ұсынамыз, оның клиникалық симптомдары өтпелі неврологиялық симптомдармен және жүрекшелердің фибрилляциясымен байланысты кеуде және жақ аймағындағы ауырсынуды қамтиды.
Трансторакальды эхокардиограммада көтерілетін аорта мен доғаның кеңеюі, көтерілу қолқасында мембраналық диссекция анықталды.
Контрасты бар кеуде және құрсақ қолқасының компьютерлік томографиясы: Стэнфорд типті А және В қолқа диссекциясы. Бірінші кезеңде науқасқа оң нәтиже берген Бенталл-де Боно операциясы жасалды.
Осылайша, уақытылы дифференциалды диагностика және аспаптық зерттеулер аорта аневризмасын диссекциялаудағы клиникалық нәтижелерді жақсартады.

Қазақстан Республикасында мүмкіндігі шектеулі балалар саны жыл сайын артып келеді. Әдеби деректер мен статистикалық мәліметтерге сәйкес, психоневрологиялық патология аурулары бірінші орында тұр. Церебральды сал ауруы бар балалардың стоматологиялық денсаулығы ерекше алаңдаушылық тудырады, себебі көптеген деректер бұл топтағы пациенттер арасында стоматологиялық патологиялардың таралуы өте жоғары екенін көрсетеді.
Мақсаты. Церебральды сал ауруы бар балаларға стоматологиялық көмек көрсету мәселелері бойынша әдеби деректерді талдау.
Материалдар мен әдістер. Мүмкіндігі шектеулі балаларға стоматологиялық көмек көрсету мәселелеріне арналған ғылыми жұмыстарды анықтау мақсатында MEDLINE/PUBMED, Cyberleninka және eLibrary базаларында әдебиеттерді іздеу жүргізілді. Іздеу үшін келесі кілт сөздер пайдаланылды: «мүмкіндігі шектеулі балалар», «мүмкіндігі шектеулі балаларға стоматологиялық көмек», «церебральды сал ауруы», «мүмкіндігі шектеулі адамдарға медициналық көмек», «ауыз қуысының хромосомалық ауруларының көріністері». Түпнұсқа зерттеулер мен әдеби шолуларға басымдық берілді. Церебральды сал ауруы диагнозы қойылған, жасы 18-ге дейінгі балалар мен жасөспірімдерді және толық мәтінді мақалаларды қосу үшін сүзгілер қолданылды.

Мақалада фармацевтикалық өндіріс қызметкерлерін оқыту жүйесін әзірлеуге әсер ететін сыртқы факторларды зерттеуде PEST-талдаудың құралы ретінде қолданылуы қарастырылады. Бұл әдіс фармацевтика саласында мемлекеттік және халықаралық талаптарды орындауға, сондайақ компаниялардың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал етеді. Зерттеудің мақсаты – саяси, экономикалық, әлеуметтік және технологиялық негізгі факторларды анықтау және олардың фармацевтикалық өндірістегі оқыту мазмұнына, әдістеріне және ұйымдастырылуына ықпалын талдау болды. Зерттеу материалдарына нормативтік құжаттар, есептер және ғылыми жарияланымдар кіреді, ал әдістемесі PEST-талдауға негізделген. Нәтижелер көрсеткендей, саяси факторлар, соның ішінде нормативтік құжаттама талаптары, мемлекеттік саясат және реттеуші талаптар, оқыту жүйелерін құру мен жаңартудың негізін қамтамасыз етеді. Экономикалық факторлар білім беру бастамаларын жүзеге асыру үшін қаржылық ресурстардың қолжетімділігін және қызметкерлерді оқыту жүйесінің дамуына сыртқы экономикалық жағдайлардың әсерін анықтайды. Әлеуметтік аспектілер оқыту әдістерін және қызметкерлерді ынталандыруды таңдауға әсер етеді. Ал технологиялық факторлар оқыту бағдарламаларының мүмкіндіктерін кеңейтіп, фармацевтикалық өндіріс саласындағы жиі өзгерістерге байланысты оқыту жүйелерінің икемділігін талап етеді. Қорытындысында, PEST-талдау әдісі сыртқы орта факторларын ескере отырып, бейімделгіш оқыту жүйелерін құруда тиімді құрал екендігі көрсетілді.